درک اسکات

معرفی درک اسکات؛ یکی از موثرترین چهره ها و پیشتازان عرصه پرنده شناسی و پرنده نگری در ایران

درک متولد ٢٧ ژوئن ١٩٤٤ در برادفورد، شمال انگلستان می باشد و تا ١٩ سالگی در همان منطقه زندگی کرده است.
علاقه اش به طبیعت را مدیون پدرش می داند. زمانی که ٦ یا ٧ ساله بوده و پدرش او را با خود به طبیعت می برده. پدرش علاقمند به پروانه ها بود، اما حضور دِرِک در طبیعت و کنکاش او پرده از علاقه اش به پرندگان برداشت و نقطه آغازی شد برای زندگی اثرگذار او که همواره با پرندگان گره خورده است.
در سال ١٩٥٥ به انجمن تاریخ طبیعی برادفورد پیوست و پرنده نگری را به طور جدی آغاز کرد و نقل می کند اولین ثبتش از پرندگان مربوط به دسامبر ١٩٥٦ (زمانی که ١٢ ساله بوده) می باشد. او این کار را برای همیشه ادامه داد و تا کنون بیش از ١٥٠ جلد دفترچه از مشاهداتش یادگارها و البته اطلاعات ارزشمند زندگی همراه با طبیعت او می باشند. او تشویق های معلمانش در مدرسه برادفورد را علاوه بر حمایت های پدرش، در زمانی که پرنده نگری تفریحی غیر معمول به حساب می آمد، عاملی اساسی برای ثبات قدمش در این راه می داند.

آقای اسکات داستان آمدنشان به ایران و گره خوردن بخشی از سرنوشت ایشان و پرندگان ایران را اینگونه نقل می کنند:
«اولین بار در جولای 1965 به ایران علاقمند شدم و این زمانی بود که من در یک سفر پرنده نگری که از چندین کشور بازدید می شد و مقصد نهایی آن هند بود به ایران آمدم. بعدها زمانی که دانشجوی دکتری بودم و خانه مشترکی با دکتر کورنوالیس داشتم، ایشان که چندین سال به عنوان استاد دانشگاه شیراز در ایران حضور داشت به من اطلاع داد که سازمان شکار و صید (سازمان محیط زیست کنونی) به دنبال پرنده شناسی است که سرشماری های نیمه زمستانه پرندگان آبزی را مدیریت کند و مطالعاتی درخصوص پرندگان قابل شکار انجام دهد. من برای این کار درخواست دادم و درخواست من مورد پذیرش قرار گرفت و این بود که در 30 سپتامبر 1970 به ایران آمدم و از فردای آنروز کار خود را در دفتر پرنده شناسی سازمان شکار و صید به عنوان مشاور آغاز کردم. حضور و کار من در ایران 5 سال نیم ادامه داشت و نهایتاً در 21 مارس 1976 از ایران رفتم».

آن چیزی که باعث علاقه آقای درک اسکات به ایران شد این بود که ایران به مانند چهار راهی میان اقلیم های پاله آرکتیک غربی، شرقی، آفروتروپیکال و ایندو مالایا قرار دارد و این باعث تنوع غیر معمولی از پرندگان در این کشور شده است. آقای اسکات می گویند: «در آن زمان فون پرندگان ایران هنوز شناسایی نشده بود و ما یافته های هیجان انگیز زیادی داشتیم».

آقای درک اسکات در دهه 70 میلادی با ماموریتی که سازمان شکار و صید (سازمان محیط زیست کنونی) آن زمان به ایشان داده بودند وارد ایران شدند. اما اولویت کاری ایشان در آن زمان که هیچ اطلاعاتی از پرندگان در دست نبود، پرنده نگری به هیچ عنوان شناخته شده نبود، مناطق تحت حفاظت مفهومی نداشتند و شکار به وفور انجام می شد چه بود؟

آقای اسکات این گونه توضیح می دهند:
«اولویت سازمان بر روی پرندگان آبزی و قابل شکار بود چون اینها مورد علاقه شکارچیان بودند بنابرین اولویت من ساماندهی سرشماری نیمه زمستانه پرندگان آبزی، آمار برداری جامع از تالابهای ایران و نظارت بر مطالعات بوم شناختی پرندگان قابل شکار بود. در آن زمان که سازمان می خواست برنامه های حفاظت از محیط زیست و طبیعت را گسترش دهد، من توانستم فعالیت های دفتر پرنده شناسی را به مطالعات پرنده شناسی عمومی در کشور و آغاز مطالعات در خصوص گونه هایی چون فلامینگو، پلیکان سفید و میش مرغ سوق دهم. من سازمان را ترغیب کردم که یک برنامه مناسب حلقه گذاری راه اندازی کرد و این منجر به توسعه گسترده فعالیت های حلقه گذاری در کشور شد. همچنین یک پروژه در خصوص کتاب اطلس پرندگان ایران آغاز شد و من و همکارانم زمان زیادی برای سفر به نقاط مختلف کشور و تکمیل نقشه پراکنش پرندگان ایران اختصاص دادیم. فعالیت دیگر من با سازمان تولید "کتاب راهنمای صحرایی پرندگان ایران "1354، توصیه برای تدوین قوانین و مقررات شکار (بخش پرندگان) و ایجاد آموزش ها حین خدمت برای همکاران و برخی فراگیران بود.»
جالب است بدانید مبنای نقشه پراکنش کتاب اطلس پرندگان ایران همین مطالعات آقای اسکات می باشد و افرادی چون جناب آقای جمشید منصوری از پیشکسوتان پرنده شناسی ایران از شاگردان آقای اسکات می باشند.

 از آقای اسکات سوال شده است آیا فکر می کنید نسل آینده بتوانند شانس دیدن این تنوع جالب پرندگان را داشته باشند؟ و پاسخ ایشان جالب است:
«من به دلیل جمعیت رو به رشد جمعیت انسان، چندان به آینده بلند مدت زمین خوش بین نیستم. محیط زیست روز به روز برای توسعه کشاورزی و شهرها بیشتر و بیشتر نابود می شود و بدون شک بهترین شانس برای پرندگان و دیگر گونه ها حفظ پارک های ملی، مناطق حفاظت شده، قرق ها و... می باشد. این اولویت سازمان در دهه 70 بود و الان هم باید باشد».
درک اسکات بسیار علاقمند به ایران می باشد و زمانیکه از او سوال شد آیا اگر برای شما مقدور بود به ایران بیایید کدام منطقه را انتخاب می کردید؟ پاسخ ایشان این بود:
«مناطقی که در دهه 70 قادر به رفتن به آنجا نبودم مثل هورالعظیم؛ اگر در تابستان بیایم، غرب زاگرس و اگر قرار باشد به یکی از مناطقی که قبلاً رفتم سری بزنم علاقمند به میانکاله هستم. به نظر من آنجا بهترین سایت در منطقه پاله آرکتیک می باشد. من در مدت حضورم در ایران 30 بار و هر بار 3 روز به آنجا رفتم».

• پرنده شناسی
• درک اسکات