تالاب صالحیه

تالاب صالحیه: تازه ترین سایت پرنده نگری ایران

باشگاه پرنده نگری ایرانیان بنا به رسالت و اهدافی که دارد، افتخار دارد تا اولین مرجعی باشد که به طور تخصصی خبر وجود این تالاب را به صورت ویژه و تخصصی پوشش داده و به طور وسیع به اطلاع علاقمندان برساند. همچنین از پرنده نگران خوب کشور دعوت نماید تا از این مکان دیدن و مشاهدات خود را ثبت و به اطلاع عموم برسانند.

پیش از پرداختن به موقعیت این تالاب، سابقه آن را از زبان رئیس شورای صالحیه و رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان نظرآباد، پی میگیریم.

به گفته رئیس شورای روستا، این منطقه در گذشته از شکارگاه های استان تهران به شمار می رفته است. و تالاب تقریبا بعد از حدود سی و شش سال پرآب شده است. به گفته وی آب این تالاب از رود کردان تامین شده است. هدف از احیای این تالاب، جلوگیری از ریزگردها و حفظ محیط زیست منطقه و ذخیره سازی آبهای زیر زمینی عنوان شده است.

به گفته رئیس حفاظت محیط زیست شهرستان، تالاب فصلی روستای صالحیه در نظرآباد تنها تالاب در استان البرز است و خوشبختانه با بارش های ماههای پایانی سال 1394پر آب شده و اکنون شاهد حضور پر شمار پرندگان هستیم. وی همچنین خاطر نشان کرده است، اگر آب ورودی به این تالاب که از سمت کردان می آید قطع نشود، شاهد این خواهیم بود که در سال بعد پرندگان بیشتری در اینجا حضور پیدا کنند و حتی این مکان را به عنوان زیستگاه و اقامتگاه خود برگزینند.

انتشار خبر آبگیری تالاب، باعث کنجکاوی ساکنان اطراف و به تبع آن افزایش بازدیدکنندگان از این تالاب شده تا جایی که رسانه های محلی از آن به عنوان جاذبه جدید گردشگری منطقه نام می برند.

موقعیت جغرافیایی:

تالاب در پایین دست روستای صالحیه قرار دارد. در تاریخ 12/12/1387 بنا به تصویب نامه هیئت وزیران نام روستای «قارپوزآباد» از توابع دهستان احمدآباد بخش مرکزی شهرستان نظرآباد به روستای «صالحیه» تغییر یافته است. این روستا در جنوب غربی شهرستان در حاشیه دشت قزوین واقع شده و جزء آخرین روستاهای استان البرز می باشد.

راه های ارتباطی:

الف: جاده آبیک - صالحیه، به طول 13 کیلومتر

ب: جاده نظرآباد - صالحیه، به طول 15 کیلومتر

مسیر دسترسی: بهترین نشانی برای رسیدن به تالاب، دنبال کردن تابلوهای راهنما و پرسیدن مسیر فرودگاه آزادی است.

فرودگاه تفریحی و آموزشی «آزادی» از مناطق نمونه گردشگری استان البرز است. این فرودگاه در جنوب غربی شهرستان نظرآباد و در نزدیکی روستای صالحیه واقع شده و به عنوان نخستین مجموعه پروازی بخش خصوصی در کشور است.

بدون وارد شدن به روستا، از جاده فرودگاه آزادی استفاده و با عبور از مقابل فرودگاه، وارد جاده خاکی شده و حدود یک کیلومتر دیگر مسیر را ادامه دهید تا به تالاب برسید.

ارزیابی ظرفیت و اهمیت تالاب:

وسعت اراضی تالاب حدود 100 هکتار تخمین زده شده است و با توجه به کیفیت مناطق آبگیری شده، سطوح متفاوتی شامل مناطق نیمه عمیق، کم عمق و باتلاقی به وجود آمده است که با نعمت پوشش گیاهی مناسب در همین مدت کوتاه، قدرت جذب گونه های متنوعی از پرندگان آبزی و کنار آبزی فراهم آمده است. و پرندگان مهاجرکه در مسیر عبور به عرصه های بالاتر هستند، توقفی هر چند کوتاه در این مکان را تجربه کرده و در سال بعد هنگام بازگشت آن را بیاد خواهندآورد. در صورتی که این تالاب در سال آینده با همین کیفیت حفظ شود. شاهد استقرار حیوانات وحشی در زیستگاهای اطراف نیز خواهیم بود. و با رشد نیزارها، به تنوع پرندگان، بیش از بیش افزوده خواهد شد.

در حال حاضر هم مسئولین و هم اهالی محل خوشحالند و اطراف تالاب،کم کم به تفرجگاه اهالی تبدیل شده است. و خانواده هایی که به کناره های تالاب آمده اند، با کنجکاوی و حیرت به تماشای آب و پرندگانش می پردازند. و حس تازه ای را تجربه می کنند.

رئیس شورای اسلامی روستای صالحیه نظر آباد نیز با ابراز خوشحالی می گوید: این تالاب امروز مملو از آب است و خبری از گرد و غبار و شن های روان نیست. او معتقد است یکی از منابع اصلی ریز گرد های منظقه، کویر نظرآباد است و هر از گاهی روی بد خود را به ساکنان نشان می دهد. وی می گوید در سالهای گذشته حفر کانالی برای زه کشی بیابانهای قزوین، نظرآباد تا قم سبب شد تا ما امروز تاوان بی تدبیری آن را با کمترین وزش باد بدهیم به نحوی که گرد و خاک بیابان های فاقد رطوبت امروز برای استان البرز به معضل تبدیل شده است. چرای بی رویه شتران و گله های گوسفند نیز از دیگر عوامل بیابانی شدن منطقه شده و ریز گرد تولید می کند. اکنون با انباشت آب خبری از گرد و خاک تالاب نیست و پرنده گان بی شماری در منطقه سکونت گزیده اند و مردم هم با مهربانی برای پرندگان غذا می آورند و چند مرحله ماهی هم از طریق دهیاری برای مرغ های دریایی ریخته شده است.

با این توضیحات نیازی به ذکر نقش و اهمیت این تالاب در بهسازی و حفظ محیط زیست منطقه نیست. و همه ضرورت آن را درک می کنند. ولی مهم ترین نگرانی تداوم حفظ میزان آب ورودی به تالاب است. چنانچه برنامه های مناسبی برای حفظ تامین و تداوم نیاز آبی تالاب در نظر گرفته نشود، این خوشحالی دوام نخواهد آورد.

در این میان اولویت های دیگری هم وجود دارد که لازم است برای آنها، تدابیری اتخاذ شود.

اول آنکه، نحوه مدیریت تالاب از نظر، حفظ سلامت و پاکیزگی محیط و جلوگیری از دست اندازی افرادی که بخواهند از این موقعیت سوء استفاده نمایند.

دوم آنکه تعریف درستی از کاربری منطقه به وجود آورند. امکانات لازم را برای حضور مردم فراهم آورند. و آموزش های لازم داده شود. در غیر اینصورت منطقه از حضور گردشگران سودی نخواهد برد. و بی نظمی ها مخل آسایش ساکنین منطقه خواهد شد. پرندگان و جانوران را هم باید در زمره ساکنین منطقه محسوب نمود که اینان از همه بی دفاع ترند و اگر روی خوش نبینند، زودتر از بقیه منطقه را ترک خواهند کرد.

سخن پایانی آنکه باشگاه پرنده نگری ایرانیان ضمن تقدیر از دست اندرکاران این پروژه، از عموم علاقه مندان به طبیعت تقاضا دارد، در هنگام حضور در این منطقه و مناطق مشابه، ضمن رعایت حال اهالی محل، به حقوق پرندگان و جانوران نیز احترام گذاشته و از هر عملی که موجب ترس و هراس حیوانات و پرندگان شود و یا سلامت محیط زیست را بخطر می اندازد اجتناب ورزند.

باشگاه آمادگی دارد تا در حد توان همکاری لازم را با مقامات و مسئولین محلی و سازمانهای غیر انتفاعی و داوطلبان مردمی، برای توسعه گردشگری منطقه در شاخه پرنده نگری بعمل آورد.