|
برنامه تخصصی پرنده نگری در فریدون کنار و خلیج گرگان
دیدار تک درنای سیبری «امید» بهانه ای شد تا مطابق سالهای گذشته برنامه ای ویژه برای بازدید از تالابهای با اهمیتی همچون فریدون کنار، سرخرود و خلیج گرگان برگزار نماییم که خلاصه آن در ادامه تقدیم می گردد:
تاریخ برنامه: پنجشنبه و جمعه 6 و 7 دی ماه 97
شروع برنامه: 4:00 صبح روز 6 دی از تهران - میدان ونک با وسیله نقلیه توریستی (سیترا)
پایان برنامه: ساعت 23:30 روز جمعه، 7 دی
راهنمای برنامه: آقای سید حامد موسوی
کارشناس همراه: آقای کورس ربیعی
مقاصد اصلی سفر:
روز 6 دی ماه 1397 ساعت 4 صبح از تهران به سمت تالاب فریدون کنار حرکت کردیم. حدود ساعت 6 به رستوران آدم و حوا رسیدیم و پس از صرف صبحانه حدود ساعت 7 به سمت آمل حرکت کردیم.
مقصد میانه ما شهر بابل بود که دوست و همراه ارجمندمان جناب آقای مهندس ربیعی، رئیس اداره حیات وحش سازمان محیط زیست مازندران به ما پیوستند. پس از همراه شدن ایشان به سمت ساختمان محیط زیست در منطقه سوته و اوجاکلا رفتیم حدود ساعت 10 در منطقه بودیم و در جستجوی یکی از اصلی ترین مقاصد سفر، آخرین بازمانده جمعیت غربی درنای سیبری، امید، پرداختیم.
در منطقه ای که انتظار دیدن درنای سیبری را داشتیم مشاهده ای حاصل نشد و طبق برنامه قبلی و هماهنگی های صورت گرفته تصمیم گرفتیم وارد دامگاه های منطقه شویم. برای رفتن به دامگاه ها به منظور عدم بر هم زدن آرامش دامگاه، به گروه های 4 نفره تقسیم شدیم.
اگر چه مسیر رسیدن به دوماچال و استقرار گردشگران خود چالشی خاطره انگیز و البته زمان بر بود. "چکمه" نیاز اساسی برای حضور در این تور بود که یکی از بخشهایی که از آن استفاده می شد همین بخش بود:
زمین های کشاورزی که در زمستان کاربری دامگاه خواهند داشت تبدیل به محیطی مناسب (امن و پر غذا) برای حضور پرندگان می شوند. اگر چه این "سلامی است که بی طمع نیست" اما در حد مناسب (در حد صید با دوما) پذیرفته شده و به نسبت حسن آن کم آسیب است.
هر گروه چهار نفره با عبور از مسیر مشخص شده توسط دامگاه داران وارد دوما می شد و در آن نقطه به پرنده نگری و عکاسی از پرندگان می پرداخت.
سایر افراد گروه در منطقه اوجاکلا که تنها بازمانده جنگلهای با ابهت و با ارزش هیرکانی در آن منطقه می باشد و تالابهای پیرامون آن (زمین های کشاورزی آبگیری شده) به پرنده نگری پرداختند.
حدود هر 30دقیقه نوبت گروه بعدی بود که در «سرکومه» که محل پر دادن پرندگان اهلی توسط صیاد است مستقر شده و پرنده نگری کند. اگر چه این فضا برای صیاد در چرخه صید به شیوه دوما مناسب است، برای پرنده نگری فضای خیلی مناسبی نیست. اما اگر دامگاه داران تمایل داشته باشند در عرصه پرنده نگری و گردشگری فعالیت نمایند نیاز است با اقداماتی بسیار ساده و بی هزینه فضا را برای دو منظور آماده نمایند. توضیحاتی در این خصوص به دامگاه داران داده شد.
بخشی از تور آشنایی با شیوه صید سنتی دوما بود که قرار بود در دامگاه ازباران اجرا شود اما چون یکی از اهداف اصلی سفر دیدن امید بود و این دامگاه یکی از مکان های حضور این پرنده بود، برنامه کمی تغییر داده شد و لحظات انتظار برای حضور احتمالی درنای سیبری با آشنایی گردشگران با فضای دوما و این شیوه صید سنتی پیوند خورد. در خصوص جزئیات این شیوه در گزارش سال قبل مبسوط توضیحاتی ارائه شده است.
این عکس «رج»، جویی آبی که اردک های اهلی از قفس توسط صیاد تا سر کومه هدایت می شوند را نشان می دهد.
فضای دوما چال که پرندگان اهلی پس از پرواز داده شدن از «سر کومه» و گشت زدن در آسمان دامگاه به این فضا فرود می آیند و احتمالاً با خود پرندگان وحشی را نیز همراه می کنند که توسط صیاد صید می شوند.
پس از بازدید تمام اعضای گروه تقریباً ساعت 1:30 و زمان رفتن به دامگاه ازباران بود. خبری از درنای سیبری نبود و با پذیرش این موضوع که دیدن پرندگان آزاد و گونه های هدف در تورهای پرنده نگری قطعی نیست، منطقه اوجاکلا را به سمت ازباران ترک کردیم.
البته کاملاً نا امید نبودیم زیرا هنوز یکی از مکان هایی که بتوان درنای سیبری را دید باقی مانده بود، اگر چه احتمال آن نسبت به این نقطه کمتر بود.
در مسیر بازگشت و رسیدن به جاده کمربندی بودیم که درنا خود را نشان داد و با درنگی کوتاه دوستان مشغول مشاهده و عکاسی از این آخرین بازمانده جمعیت غربی درنای سیبری شدند.
پس از مشاهده دل سیر درنای سیبری حدود ساعت 2:30 بود که به ازباران رسیدیم. در یک خانه محلی ناهار محلی و ارگانیک خوشمزه را صرف کردیم.
پس از شنیدن سخنان آقای احمدی در خصوص فعالیت هایشان و تلاششان برای توسعه گردشگری در منطقه و همراه نمودن اهالی برای جلوگیری از صید های غیر مجاز عازم سرخرود شدیم.
در سرخرود گونه هدف قوی کوچک بود که اولین قویی که دیدیم همان قوی کوچک بود و خستگی روز از تنمان درآمد. در این منطقه حدود 7 قوی کوچک و 405 قوی فریاد کش مشاهده شدند.
مقایسه قوی کوچک و قوی فریاد کش نابالغ
غروب شد و با خوشحالی از دیدن گونه های هدف و موفق بودن برنامه روز اول به سمت گلوگاه و محل اقامتمان رهسپار شدیم.
این گزارش ادامه دارد...