|
برگرفته از مقالهای به قلم David Sibley در The New York Times
تصویرگر Benjamin Flouw
شکی نیست که دیدن درختان، پرندگان و به طور کلی طبیعت، حتی از پشت پنجره می تواند مفرح و آرامش بخش باشد. یکی از جالب ترین نکاتی که در مورد تماشای پرندگان وجود دارد این است که پرندگان بسیار در تحرک هستند. آنها در اطراف قلمرو خانه خود پرواز می کنند و برخی از آن ها هر بهار و پاییز در سراسر جهان مهاجرت می کنند. شما می توانید همان درخت را تماشا کنید و هر روز و هر فصل پرندگان مختلف را ببینید. در این روزها که برای سفر محدودیت داریم، پرندگان تجربیات جذاب را برای شما به ارمغان می آورند.
شما در پرنده نگری حتما مجبور به شناسایی پرنده ها نیستید، البته اطلاعات بسیار زیاد و کافی برای شناسایی گونه های مختلف وجود دارد و به مرور می توانید از آنها استفاده کنید. موضوع اصلی در پرنده نگری توجه کردن به پرندگان و مشاهده رفتار آنهاست. در ادامه 7 نکته کلیدی و ساده برای پرنده نگری را خواهید دید. هرچند این نکات را می توانید در بررسی اجزای دیگر طبیعت نیز به کار ببرید.
احتمالا اگر قبلا پرنده نگر نبوده اید، در عمل متوجه حضور پرندگان متنوع در اطراف خود نبوده اید. ولی در اطراف ما پرنده های متفاوت و متنوعی وجود دارند، حتی در شهرهای بزرگ و شلوغ. فقط کافیست نگاهی دقیق تر به درختان و محیط اطرافتان بیندازید و با کمی تمرین از دیدن گونه هایی که می بینید شگفت زده شوید. یکی از ساده ترین راه ها برای دیدن پرندگان، توجه به تحرکاتی است که در محیط اطراف وجود دارد. معمولا این تحرکات ناشی از پرندگان است. پرندگان در زیستگاه های متفاوت و مختلفی وجود دارند و هر گونه ای ترجیحات خاص خود را دارد، اما به طور کلی "لبه ها" بهترین مکان برای دیدن پرندگان هستند. در امتداد زمین در حاشیه یک چمن یا پرچین را به دقت بررسی کنید. لبه یک حوضچه یا جوی آب، لبه دیوارها و روی فنس ها و به طور مشخص بر روی شاخه درختان و نوک بوته ها، همینطور سیم های برق محل های مناسبی برای دیدن پرندگان هستند. در مناطقی که از محیطهای آبی مانند دریا و رودخانه و ... بهره مند هستند معمولا در خطوط ساحلی نیز می توان پرندگان متنوعی دید. در ابتدا باید آگاهانه برای دیدن پرندگان تلاش کنید، اما به سرعت خواهید آموخت که در کجا و چگونه باید جستجو کنید و ناخودآگاه متوجه پرندگان می شوید.
پرندگان از طریق حس بینایی و شنوایی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. معمولا آواز می خوانند و یا صدای زیادی تولید می کنند و هرکدام معنی خاص خود را دارد. در مراحل اولیه پرنده نگری، صدای پرندگان می تواند کمک کند تا محل آنها راشناسایی کنید و نگاه خود را به سمت درستی هدایت کنید. احتمالا صدای برخی پرندگان مثل کبوترها را می شناسید. هرچه تجربه بیشتری کسب کنید می توانید صدای پرندگان دیگر را نیز از هم تشخیص دهید. شنیدن هم درست مانند دیدن نیاز به کمی تمرکز و تمرین دارد ولی وقتی سعی کنید به صداها توجه کنید همه جا آنها را خواهید شنید.
منقار یا نوک، هرچه شما آن را صدا می کنید، بهترین بخشی است که هنگام دیدن یک پرنده ناآشنا می توانید روی آن تمرکز کنید. با دیدن شکل و اندازه منقار می توانید حدس بزنید که آن پرنده چه می خورد و به کدام گروه تعلق دارد. همچنین طرح پرها در اطراف منقار و چشم همیشه برخی از برجسته ترین نشانه ها در پرنده ها هستند. در اکثر موارد، اگر بتوانید به منقار و صورت پرنده خوب نگاه کنید، می توانید گونه ها را شناسایی کنید.
4- به این فکر کنید که پرنده چه کاری انجام می دهد:
زندگی پرندگان را مبارزه برای زنده ماندن و تولید مثل تشکیل می دهد. آنها باید غذا پیدا کنند، از شکارچیان دوری کنند، یک جفت پیدا کنند و جوجه ها را بزرگ کنند. در این بین آنها می خوابند، پرهای خود را تمیز و آراسته می کنند و گاهی مهاجرت می کنند. هر کاری که پرندگان انجام می دهند هدفی دارد و می توان گفت که همیشه "در حال کار" هستند. توجه به رفتار و فکر کردن به اینکه چرا این کار را انجام می دهند، گام اول برای درک واقعی رفتار آنهاست. به عنوان مثال، پرندگان به طور کلی چیزی را با منقار خود جابجا نمی کنند مگر برای ساختن لانه یا مواد غذایی برای جوجه های خود. اگر پرنده ای را دیدید که منقاری پر از الیاف گیاهی دارد، می توانید مطمئن شوید که در همان نزدیکی در حال ساخت لانه است و اگر منقارش پر از حشرات است برای سیر کردن جوجه های گرسنه است.
پرندگان موجوداتی هستند که از یک روال معمول پیروی می کنند و اغلب پرندگان دیگر را دنبال می کنند. اگر می بینید که پرنده ای در بالای سرتان پرواز می کند، به دنبال پرنده دیگری در همان مسیر بگردید. اگر پرنده ای برای جوجه خود غذا می برد و یا برای ساخت لانه شاخ و برگ جمع می کند، چندین بار از لانه خارج شده وبه آن باز می گردد. بنابراین اگر کمی صبر کنید به احتمال زیاد باز می گردد و می توانید آن را دوباره ببینید.
گونه های مختلف پرندگان از الگوهای خاصی پیروی می کنند. به عنوان مثال گونه هایی که دانه یا میوه می خورند آرام ترند، در حالی که گونه هایی که از حشرات تغذیه می کنند پر جنب و جوش تر هستند و دائما از یک شاخه به شاخه دیگر می پرند.همیشه درک این ارتباطات و الگوهای گسترده در طبیعت رضایت بخش است.
تصور کنید که گنجشکی را در مکانی مشاهده می کنید که قبلاً بارها در آنجا گنجشک دیده اید ولی چون به آن توجه نکرده اید چند دقیقه بعد حتی فراموش می کنید که پرنده ای دیده اید. در حالی که اگر از خود سوالاتی در مورد آن پرنده بپرسید، باعث می شود که جزئیات ومواردی که قبلا به آن ها توجه نمی کردید را به خاطر بیاورید. طرح یک سوال به صورت روزانه و تلاش برای یافتن پاسخ آن در مورد همه پرنده هایی که در آن روز می بینیم می تواند سرگرم کننده باشد. سوالات خوب بی شمارند. به عنوان مثال اینکه چگونه هر پرنده دم خود را نگه دارد، بر روی زمین قدم می زند و یا می جهد و آنچه می خورد. همه این ها می توانند به اکتشافات جالب توجهی منجر شوند.
یکی از بهترین راه ها برای تبدیل شده به یک مشاهده گر فعال این است که آنچه را که می بینید و می شنوید به نقاشی یا نوشته تبدیل کنید. اولین فکر شما ممکن است این باشد: "من نمی توانم ترسیم کنم، و چه می توانستم بنویسم؟". فرقی نمی کند که شما چه می نویسید یا نقاشی هایتان چه شکلی هستند. اهمیت این کار در پروسه آن است نه در محصول. این کارها شما را مجبور می کند به جزئیات نگاه کنید. قبل از اینکه بتوانید چیزی در مورد پرنده بنویسید یا آن را ترسیم کنید، باید در مورد مشاهدات خود به دقت فکر کنید تا بتوانید آن را به تصویر یا کلمات تبدیل کنید. لازم نیست کار خود را به کسی نشان دهید. حتی لازم نیست آن را نگه دارید. صرف قدم برداشتن به اکتشافات منجر می شود.
مترجم آقای ایمان کریمی