|
نوشته بنفشه کاظمی
کمتر پرندهنگری را میتوان پیدا کرد که از کنار عنوانی مثل «فلسفه پرندگان» بیتفاوت بگذرد. خواندن این کتاب برای خواننده فارسی زبان کم از تماشای پرندهای نادر ندارد، چرا که دست کم در میان منابع مرتبط با پرندگان، کتابی که مخاطبش تنها متخصصان امر نبوده و همزمان مستند بر علم و پرکشش باشد، کمتر به فارسی ترجمه شده است.
فیلیپ دوبوا (پرندهشناس و بومشناس) و الیز روسو (کارشناس ادبیات با مدرکی در فلسفه) در هر یک از 22 بخش کتاب تلاش میکنند با پرهیز از انسانانگاری و بخشیدن صفات انسانی به پرندگان، با الهام از رویکرد آنان نسبت به جنبههای مختلف حیات، جهان خواننده را گستردهتر کنند. هر فصل با عناوینی چون درسی در برابری، راه رهایی، چرا سفر میکنیم و... آغاز میشود و سپس با بررسی رفتاری از یک یا چند پرنده ادامه پیدا میکند و تا به خودمان بیاییم میفهمیم در کلاس درسی دلنشین نشستهایم.
علاوه بر درسهایی درباره زندگی، کتاب در زمینه رفتار پرندگان نیز اطلاعات جذابی ارائه میکند، از شیوه نگهداری از جوجهها در قمریها گرفته تا حمام خاک مرغ و مثالهای پرشمار دیگر، که گاه حتی محدود به پرندگان هم نیست. استفاده سخاوتمندانه از نمونههای متنوع و تصویرسازی پر از جزییات و پُر کشش از برگهای برنده این کتاب است.
در بیشتر فصلها ارائه نمونههای متنوع برای باز کردن هر موضوع و تمرکز بر تنوع رفتارهای پرندگان در خصوص یک پدیده مشترک مثل تولید مثل یا دفاع از قلمرو به خواننده کمک میکند تا باورهای پیشین خود را به چالش بکشد. شاید بتوان رساندن خواننده به این نقطه را مهمترین دستاورد خالقان کتاب دانست.
کاوه فیضالهی مترجم توانای کتاب در مقدمه به خوانندهای که نه پرندهشناس است و نه فیلسوف، وعده میدهد که با نگاهی نو از زاویهای پنهان روبهرو خواهد شد. وعده مقدمه خیلی زود، در همان فصلهای آغازین، محقق میشود و نو بودن نگاه نویسندگان در بیشتر بخشهای کتاب بسیار بارز است.
پیوست (نامنامه) کتاب هم به گونهای کاربردی و نظاممند طراحی شدهاست. در نامنامه پرندگان نام فارسی، نام انگلیسی، نام علمی و حضور داشتن یا نداشتن گونه در ایران مشخص شده است. استفاده از نامهای صحیح و مصطلح در میان پرندهنگران ایران باعث شده تا پرندهنگر ایرانی به راحتی بفهمد که کتاب در مورد کدام گونه صحبت میکند.
«فلسفه پرندگان» خوانندهی پرندهنگر را بیش از یک بار به خواندن خود تشویق میکند. کتابی است که میتواند درکولهمان کنار دوربین دوچشمی، با ما به سفر برود. کتابی است که میتوان از سختیها به آن پناه برد، همانطور که به طبیعت پناه میبریم.
بریدهای از کتاب:
«در زندگی مدرن ما انسانها، به ندرت فرصت لازم برای بهبودی از اندوه به ما داده میشود، برای پرستاری از زخمهایمان و گذر از دگرگونی که برای بازگشت به جهان لازم است.
پس آیا تعجبی دارد که دیگر نمیدانیم چگونه باید پرواز کرد، پس از آنکه این همه بالهایمان را چیدهایم. بیایید به خودمان فرصت پر ریزی بدهیم.»
مشخصات کتاب:
نام کتاب: فلسفهی پرندگان
نویسندگان: فیلیپ دوبوا و الیز روسو
مترجم: کاوه فیضالهی
نوبت چاپ: چاپ دوم، 1400
انتشارات: نشر نو