باشگاه پرنده نگری ایرانیان
اعضا
خانه عضویت پرندگان ایران وبلاگ تماس با ما
باشگاه پرنده نگری ایرانیان
سبد خرید جستجو اعضا زبان

به ذهن خود پرواز را آموزش دهید: فواید روان‌شناختی پرنده‌نگری

نوشته مولود جابری

کریستوفر لیهی تا زمان بازنشستگی در سال 2017 به مدت چهل‌و‌پنج سال در انجمن حفاظت از پرندگان ماساچوست (Massachusetts Audubon Society) مشغول به کار بود. او چندین راهنمای میدانی پرندگان را در مجموعه معروف پترسون به چاپ رسانده است. محبوبیت کتاب‌های لیهی مدیون توانایی او در توصیف جهان موجودات زنده با شوخ‌طبعی و شفافیت است. یکی از شناخته‌شده‌ترین کارهای او راهنمای میدانی پرندگان مغولستان است. تورهای بین‌المللی پرنده‌نگری لیهی نیز محبوبیت ویژه‌ای بین پرنده‌نگرهای حرفه‌ای دارد. در آخرین کتاب خود (Birdpedia)، او به اشتیاق روزافزون انسان‌ها به مشاهده و شناسایی پرندگان پرداخته‌ است. مخاطب این کتاب فقط پرنده‌نگرها نیستند. در مقدمه لیهی می‌نویسد اگر می‌خواهید بدانید چرا بعضی از مردم سالانه میلیون‌ها دلار صرف تجهیزات عکاسی، راهنماهای میدانی، لوازم تغذیه‌ پرندگان، و تورهای راهنما در جستجوی گونه‌های عجیب‌و‌غریب می‌کنند، شاید ارزش آن را داشته باشد که به این کتاب کوچک نگاهی بیندازید تا بفهمید این افراد به راستی دیوانه نیستند. در معرفی این کتاب او می نویسد که عشق به پرندگان به چهار طریق عمده نمایان می شود: 1. یک لذت خالص: اولین پری شاهرخ در بهار، بانگ یک گیلانشاه بر فراز مرداب. 2. به عنوان یک کنجکاوی که منجر به یافتن دانش و خرد جدیدی می‌شود. 3. نگرانی درباره سرنوشت حیات پرندگان بر روی کره‌ زمین در اثر بی‌احتیاطی انسان و تمایل به انجام کاری هر چند متواضعانه برای کاستن از سرعت نابودی این موجودات و در نهایت 4. به‌عنوان منبع شادی شخصی، آرامش و رهایی از استرس‌های رایج زندگی عصر مدرن.

کریستوفر لیهی

کریستوفر لیهی

متن یادداشتی که ادامه می خوانید ترجمه بخشی از معرفی کریستوفر لیهی بر کتاب Birdpedia است که در سال 2021 توسط انتشارات دانشگاه پرینستون به چاپ رسیده است:

امروزه مزایای فراوان گشت‌و‌گذار در دل طبیعت بر کسی پوشیده نیست، مخصوصا که مستندات علمی قابل‌توجهی نیز در تایید تأثیرات سودمند طبیعت بر سلامت جسم و روان انسان‌ها ارائه شده‌است. اوایل دهه 1980، دولت ژاپن طرحی را با عنوان shinrin-yoku (حمام‌کردن در جنگل) در برنامه‌ بهداشت‌ ملی خود گنجانده‌ بود. این طرح چیزی بیش‌ از یک قدم‌زدن ساده در پارک بود. در واقع shinrin-yoku تمرین مراقبه‌ای است که افراد به‌تنهایی زمانی را در سایه‌سار جنگل، متمرکز بر تمامی جنبه‌های تجربه‌ زیستی از جمله مناظر، صداها، بوها و در رهایی کامل از افکار خودمحور سپری می‌کنند. حمام‌های منظم در دل‌ طبیعت به‌طور چشم‌گیری در کاهش استرس و اضطراب موثر بود و حتی به کنترل فشار‌ خون، تنظیم ضربان‌ قلب و هورمون‌های مرتبط با استرس نیز کمک می‌کرد. در سال 1984 طبیعت‌شناس و زیست‌شناس برجسته، ادوارد. اُ. ویلسن (E. O. Wilson) کتاب Biophilia (زیست‌گرایی) {این کتاب با عنوان در جست‌و‌جوی طبیعت (غریزه زیست گرایی) با ترجمه کاوه فیض الهی به فارسی برگردانده شده است} را منتشر کرد و به پیوند غریزی و فطری بین انسان‌ها و دیگر سیستم‌های زیستی پرداخت. در این کتاب، او این گمانه را ارائه‌ کرد که علاقه‌ به طبیعت نه‌تنها به دلیل وابستگی انسان به سایر اشکال زندگی و زیست‌بومشان، بلکه احتمالا مبنای ژنتیکی نیز دارد. مانند من، پروفسور ویلسون هم اجازه داشت که یک کودک سرکش باشد. سرکش نه به این معنا که دوستان ناباب داشتیم یا دنبال خراب‌کاری بودیم. ما فقط از والدین روشنفکرمان این اجازه را داشتیم که در اوقات‌ بیکاری در محله‌های اطراف‌ خانه بچرخیم و گردش کنیم. از بخت‌ خوش در همسایگی ما زیستگاه‌های متنوعی وجود‌ داشت، پر از موجودات وسوسه‌انگیز و در ظاهر با تنوعی بی‌نهایت. دست‌کم در مورد من اغلب این موجودات نه‌تنها می‌خواستند که وارسی شوند، بلکه مایل بودند تا جمع‌آوری شوند و در یک رژه‌ پیروزمندانه به خانه ما بیایند تا مورد تحسین والدین بی‌نهایت صبورم قرار‌ گیرند و در نهایت به کمک پدر واردم شناسایی شوند. امروز درحالی‌که من علاقه‌ام را به تمام جنبه‌های دنیای‌ طبیعی حفظ کرده‌ام، اما احساس کلی رفاه و سلامتی در زندگی و همین طور رضایت شغلی از مشغولیت 45 ساله‌ام در انجمن حفاظت از پرندگان ماساچوست را مدیون اشتیاق بی‌نهایتم به پرندگان هستم.

کتاب Birdpedia

طرح جلد کتاب Birdpedia  اثر کریستوفر لیهی. در این کتاب لیهی پرنده‌نگری را نسخه موثری برای تسکین و آرامش روحی انسان معاصر معرفی می‌کند

با به اشتراک‌ گذاشتن قسمتی از داستان‌ زندگی‌ام، نمی‌خواهم تأثیرات مفید مراقبه و گشودن حواس در سایه‌سار جنگل را دست‌کم بگیرم، با‌ این‌وجود، با اعترافی‌ آزادانه به تعصب خود می‌خواهم پرنده‌نگری را نسخه‌ به مراتب بهتری برای کنترل اضطراب و افسردگی معرفی‌کنم. اخیرا تحقیقات زیادی در اثبات این ادعا انجام شده‌ است که تماشای پرندگان (اگر اصطلاحات تخصصی را معذور بدارید) شمارا خوشحال می‌کند. اجازه دهید تا چند دلیل احتمالی را با هم مرور کنیم:

  • طبق یافته‌ها تنها حضور پرندگان غیر‌اهلی بدون‌ توجه به محیطی که در آن مشاهده‌ می‌شوند، به‌ میزان قابل‌ توجهی روحیه و سلامت افراد را بهبود می‌بخشد. بنابراین ریختن اندکی دانه در یک باغ حومه‌ شهر یا حتی روی طاقچه پنجره خانه، پیوند موثری بین شما و طبیعت می‌سازد.
  • بسیاری از مردم در بازدید از یک منطقه طبیعی سردرگم هستند که دقیقا باید چه کاری انجام دهند و همین موضوع باعث تشدید استرس می‌شود. آشنایی با دنیای پرندگان و امکان مشاهده و شناسایی آن‌ها این مشکل را تا حدود زیادی حل می‌کند. وقتی هدف جستجو و دیدن پرندگان باشد، دیگر زوایای پنهان‌مانده‌ دنیای طبیعت نیز بهتر خود را نشان می‌دهد.
  • پرندگان ذاتا از نظر زیبایی‌شناسی فریبنده هستند، نمایشی جذاب از رنگ و فرم و تنوع.
  • پرنده‌ها در سرتاسر سیاره‌ ما حضور دارند و طیف شگفت‌انگیزی از رفتارها را بروز می‌دهند. شناکردن در زیر یخ در قطب‌ جنوب، لانه‌سازی میلیونی در توندرای قطب‌ شمال، رقصیدن روی درختان جنگل‌های پاپوآی گینه نو، تجمع در واحه‌های صحرای گبی، اوج‌ گرفتن بر بلندای قله‌های آند و مهاجرت بر فراز اورست، تعقیب ماهی‌ها در ارتفاع بیش از 530 متری از سطح دریا، سهیم‌ شدن مفتخرانه‌ شکار با شیرها و لانه‌سازی بر روی آسمان‌خراش‌های نیویورک.
  • پراکندگی پرندگان محدود به جغرافیا نیست. اگر آب‌وهوا ناچارا شما را در خانه حبس کرده‌ است، هنوز فرصت دارید که این موجودات شگفت‌انگیز را در هنر، شعر، موسیقی، اساطیر، فیلم، پزشکی، در غذاها و رسوم و خیالات‌تان دنبال کنید، و حتی در فسیل‌های میلیون‌ ساله، زمانی‌که هنوز انسانی برای تامل پا به کره‌زمین نگذاشته‌ بود.
  • پرنده‌نگری به‌ عنوان ورزش: چند گونه پرنده در حیاط‌ خانه خود می‌توانید پیدا کنید؟ در استان خود؟ در فضای باز مورد علاقه‌تان؟ و در رویاهایتان؟
  • کنش‌گری: حمایت از برنامه‌های حافظتی پرندگان با کمک به سرشماری یا مدیریت یک زیستگاه.
  • بیش از 10000 گونه پرنده در سرتاسر جهان وجود دارد و هر منطقه پرنده بوم‌زاد (اندمیک) خود را دارد که در جای دیگری پیدا نمی‌شود. اگر وقت و امکانات داشته‌ باشید، پرنده‌نگری فرصت فوق‌العاده‌ای برای سفر و کشف فرهنگ‌های دیگر است، در عین‌حال می‌توانید چک‌لیست خود را هم به‌روز کنید.
  • پرنده‌نگرها یک جامعه هستند. در حالی‌که پرنده‌نگری به‌تنهایی شکل مطلوبی از مراقبه است، از لحاظ روانی ساختن یک رابطه غیر‌استرس‌زا با کسانی که علایق مشابه به شما دارند می‌تواند بسیار مفید باشد.

با توجه به موارد فوق تعجب‌آور نیست که پرنده‌نگری به یکی از محبوب‌ترین فعالیت‌های فضای باز در ایالات متحده (پس از باغبانی) تبدیل شده‌ است. به‌علاوه اینکه امروزه بسیاری از کلینیک‌های روان‌پزشکی با برنامه‌های مرتبط به پرنده‌نگری در انجمن‌های‌حفاظتی مانند انجمن سلطنتی حفاظت از پرندگان بریتانیا (RSPB) همکاری می‌کنند تا حمایت‌های روان‌شناختی موثری را برای بیماران فراهم کنند.


تاریخ ارسال: 1401/09/16
نظرات شما:
مطالب مرتبط:

         

کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد