|
|
|
|
|
گزارش از: ابراهیم شکوهی
یک هفته پس از برگزاری هفتمین کنفرانس بین‌المللی دو سالانه بادخورک که امسال در ایتالیا برگزار شد و اینجانب مطالبی را در زمینه فعالیت‌های پروژه داوطلبانه مطالعه و حفاظت از بادخورک‌های موسسه پرنده‌شناسی و پرنده‌نگری ایرانیان (باشگاه پرنده‌نگری ایرانیان) به صورت آنلاین ارائه دادم، نوبت به روز جهانی بادخورک رسید. ما طی چند سال گذشته سعی کردیم تا در این روز با انجام فعالیت‌هایی مانند برگزاری وبینارهای رایگان برای عموم و دورهمی‌های کوچک دوستانه، به آگاهسازی و افزایش دانش عمومی نسبت به بادخورک‌ها بپردازیم. اما امسال و در پنجمین سال پروژه داوطلبانه مطالعه و حفاظت از بادخورک‌ها، تصمیم گرفتیم به مناسبت روز جهانی بادخورک و با توجه به تقویم کشورمان، در روز 24 خرداد اولین رویداد تخصصی در مورد بادخورک‌ها را برگزار نماییم.
حضور در این برنامه با توجه به ماهیت آن، برای عموم آزاد و رایگان در نظر گرفته شد و بخشی از این برنامه نیز برای آموزش کودکان اختصاص یافت. همچنین جهت افزایش آگاهی عمومی و جلب توجه عامه مردم به بادخورک‌ها، امسال برای اولین بار از هنرمندان و فعالان حوزه تولید محصولات هنری مرتبط با پرندگان و محیط زیست دعوت شد تا محصولات خود را با موضوع بادخورک طراحی و تولید نمایند و در این روز اقدام به عرضه و فروش محصولات خود نمایند. در کنار این محصولات، ضمن دعوت از برخی ناشران کتاب جهت حضور در این رویداد، کتاب‌ها و مجلات مرتبط با موضوع پرندگان، حیات وحش و محیط زیست برای شرکت‌کنندگان به نمایش درآمد.
در اولین ارائه در بخش همایش، که در سالن اجتماعات موزه برگزار گردید، اینجانب ضمن معرفی بادخورک‌های ایران و پخش چند ویدیو کلیپ، اهمیت حفاظت از بادخورک‌ها، معرفی برنامه‌های حفاظت از بادخورک‌ها در جهان و گزارش فعالیت‌ها پروژه مطالعه و حفاظت از بادخورک‌های ایران را بیان نمودم. در بخش بعد، پس از پخش ویدئو پیام دکتر جین گودال به مناسبت روز جهانی بادخورک همراه با زیرنویس فارسی تهیه شده توسط تیم پروژه، آقای دکتر علی شمس تجربیات خود را از مشاهده بادخورک‌های زادآور ایران در آفریقا در زمان زمستان‌گذرانی و همچنین معرفی زیست‌بوم‌های (biome) آفریقا و بادخورک‌های این قاره به همراه معرفی حیات وحش آفریقا در برخی از مکان‌های مطالعاتی طی انجام کار میدانی پایان‌نامه دکترا خود در زمینه یوزهای آفریقا ارائه نمودند. پس از آن ویدیو کلیپ دیگری که در آن آقای محمد سفرنگ به زیان کردی و با زیرنویس فارسی در موردکلونی بزرگ بادخورک‌های شهرستان مریوان صحبت کردند پخش شد. سپس آقای دکتر خالقی‌زاده، مسئول کمیته ثبت پرندگان ایران، به معرفی کتاب مهاجرت پرندگان در ایران (در اواخر دهه 1960 و دهه 1970 میلادی - مطابق با دهه‌های 40 و 50 شمسی) نوشته شادروان دکتر اسکات (2022 -1944 میلادی) که در آن زمان در ایران به عنوان مشاور بخش پرندگان سازمان شکار و صید (بعدا به سازمان حفاظت محیط زیست تغییر یافت)، پرداختند. نکته مهم و جالب توجه در مورد این کتاب که بعد از درگذشت دکتر اسکات به چاپ رسید، پرداخت هزینه‌های چاپ کتاب توسط خانواده دکتر اسکات در تیراژ محدود توسط انتشارات ایرانشناسی است که به همین دلیل این کتاب به رایگان در اختیار اساتید و فعالان پرنده شناسی و پرنده نگری و دانشجویان و افراد علاقمند قرار گرفته است.
سپس آقای مهندس هوشنگ ضیایی خاطرات خود را از شادروان اسکات و تهیه فون پرندگان ایران به همراه نامگذاری فارسی پرندگان و تهیه فهرست پرندگان ایران به فارسی، بیان کردند و به بیان تجربیات خود از حلقه گذاری فلامینگوهای دریاچه ارومیه و مناطق مختلف کشور پرداختند. پس از آن آقای دکتر بهروزی راد صحبت‌های خود را در زمینه نام‌های محلی پرندگان حلقه گذاری پرندگان و تجربیات خود در این زمینه بیان نمودند. همچنین ایشان به لزوم مدیریت یکپارچه ارتباط موثر گروه‌های فعال در زمینه پرنده شناسی و پرنده نگری با یکدیگر و لزوم گسترش مطالعات پرنده شناسی در کشور پرداختند. در بخش انتهایی همایش نیز پرسش و پاسخ حضار از اساتید و ارائه دهندگان انجام پذیرفت. حضور اساتید و پیشکسوتان حفاظت از حیات وحش کشور با تجربیات بی‌بدیل از دوران اوج فعالیت‌های پرنده‌شناسی در ایران و بیان خاطرات و باعث ایجاد انگیزه و امید بیشتر برای ادامه این راه توسط نسل جوان است.
در بخش آموزش کودکان با توجه به شعار امسال روز جهانی پرندگان مهاجر حمایت از حشرات حمایت از پرندگان در اردیبهشت ماه و با توجه به این نکته که بادخورک‌ها پرندگان مهاجر زادآور در ایران و حشره‌خوار هستند کارگاه آشنایی با حشرات به عنوان بخشی از چرخه زیست بادخورک‌ها با همکاری گروه زادان که در زمینه آموزش و آشنایی کودکان با حشرات تخصص دارند برگزار شد.
در بخش نمایش و عرضه محصولات فرهنگی و هنری انتشارات ایرانشناسی، پژواک کیهان و مجله صنوبر و عرضه محصولات فرهنگی شامل کتاب‌ها و مجلات مرتبط با پرندگان طبیعت و حیات وحش پرداختند و گروه‌های هنری لوازم دکوراتیو خلاق ایکانیک، زیورآلات سیلستون، گروه تی‌شرت راب، پوشاک و سوزن دوزی زیبان، مجموعه جوراب پرندگان بال، گردنبندهای چوبی دست‌ساز مهناز و سرامیک‌های دست ساز مریم دهقانی شرکت داشتند.
تمامی برنامه‌های این روز در سالن اجتماعات و همچنین فضای عمومی موزه طبیعت و حیات وحش دارآباد برگزار گردید که جا دارد نهایت قدردانی و تشکر صمیمانه خود را از همکاری و همراهی مدیریت و کارکنان این موزه اعلام داریم.
ما در نظر داریم تا فعالیت‌های پروژه مطالعه و حفاظت از بادخورک‌های ایران را طی سال‌های آینده در نقاط مختلف کشور توسعه داده و امیدواریم بتوانیم علاوه بر جمع‌آوری داده‌های مربوط به چهار گونه خانواده بادخورک‌ها (َApodidae) از راسته بادخورک‌شکلان (Apodiformes)، داده‌های حضور و جمعیت دیگر گونه‌های حشره‌خوار پروازی مانند خانواده پرستوها Hirundinidae شامل 9 گونه از راسته گنجشک‌شکلان (Passeriformes) را به دلیل تشابهات رفتاری و ظاهری و عوامل تهدید، مورد توجه قرار داده و در سال آینده همایش روز جهانی بادخورک را با فراخوان مقالات پربارتر نماییم.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران