|
|
|
|
|
ماهی خورک
نام انگلیسی: Kingfisher
نام علمی: Alcedinidae
از راسته سبزقبا شکلان، خانواده ماهی خورک ها هستند.
از ماهی خورک ها سه گونه در ایران یافت می شود. ماهی خورک معمولی، ماهی خورک ابلق و ماهی خورک سینه سفید.
پرندگانی با سر بزرگ و دم کوتاه که برای گرفتن ماهی در آب شیرجه می روند. منقاری بزرگ، راست و نوک تیز دارند. بالهای آنها معمولا کوتاه و گرد است. تک زی هستند. در سوراخ ها آشیانه می سازند.
از ماهی ها، سخت پوستان، حشرات و دوزیستان تغذیه می کنند.
ماهی خورک معمولی
نام انگلیسی: Common Kingfisher
نام علمی: Alcedo atthis
اندازه این پرنده 16 سانتیمتر؛ نر و ماده تقریبا همشکل هستند. و معمولا به صورت جفت در کنار هم دیده می شوند. تشخیص این پرنده آسان است. سطح پشتی آن به رنگ آبی و سبز زمردی درخشان، با گلو و لکه گردنی سفید، گونه ها و سطح شکمی آن بلوطی، منقارش دراز و خنجر شکل است. سر بزرگ، بالها و دم کوتاه و پاهای کوچکی به رنگ قرمز روشن دارد. هشیارانه در نقطه ای می نشیند و مرتب سر و دم خود را بالا و پایین می کند و بعد به دنبال ماهی های کوچک و یا حشرات به درون آب شیرجه می رود. گاهی قبل از شیرجه رفتن، درجا بال می زند. پروازش خیلی سریع است و معمولا مستقیم و در ارتفاع کم پرواز می کند.
ماهی خورک ابلق
نام انگلیسی: Pied Kingfisher
نام علمی: Ceryle rudis
ماهی خورک ابلق 25 سانتیمتر طول دارد، این ماهی خورک نسبتا بزرگ و سیاه و سفید و غیر قابل اشتباه با سایر ماهی خورک هاست. اغلب در حال درجا بال زنی بالای سطح آب دیده می شود، که در همان حال، به طور ناگهانی برای گرفتن ماهی به داخل آب شیرجه می رود. در پرنده ی نر، دو نوار کم و بیش نیمه کامل سیاه رنگ در سینه و درپرنده ی ماده یک نوار سیاه قطع شده در سینه دیده می شود. خط ابرویی سفید، چشم ها سیاه، تارک سیاه با کاکل کوچکی در پس سر و دم سفید است. که در انتها لکه های سیاهی دیده می شود. روی پرهای مرکزی دم سیاه است. در پرنده ی جوان، نوار جلو سینه قهوه ای است.
ماهی خورک سینه سفید
نام انگلیسی: White-throated Kingfisher
نام علمی: Halcyon smyrnensis
اندازه این پرنده 26 سانتیمتر است و از دو گونه ی دیگر ماهی خورک که قبلا معرفی کردیم، نسبتا بزرگ تر بوده و به واسطه ی رنگ شفاف و منقار قرمز بزرگ، سر و شکم قهوه ای شکلاتی، سینه و گلوی سفید، پیش بال سیاه و روتنه و دم آبی فیروزه ای به هیچ وجه اشتباه نمی شود. پرواز سریع دارد. نسبتا پر سر و صداست و اغلب روی سیم های برق، به حالت قائم، در انتظار شکار می نشیند.
این پرنده می تواند در نقطه ای از آسمان بالای آب بایستد و بدون آن که از جای خود تکان بخورد، به سرعت بال بزند. سپس در همین حالت، شکار خود را انتخاب می کند و در کسری از ثانیه، در آب شیرجه می زند و ماهی را با منقار خود صید می کند.
نکاتی درباره ماهی خورک ها
- بیش از 80 گونه مختلف از ماهی خورک در دنیا وجود دارد.
- ماهی خورک معمولی از پراکنش بسیار وسیعی در جهان برخوردار است.
- چندین گونه از ماهی خورک ها هستند که شبیه ماهی خورک معمولی می باشند،
مثلا Blyth's kingfisher (Alcedo hercules) بسیار شبیه ماهیخورک معمولی است، اما با اندازه ای بزرگ تر (23 تا 24 سانتیمتر)
- بزرگ ترین ماهی خورک دنیا laughing kookaburra (Dacelo novaeguineae) است که در استرالیا زندگی می کند و اندازه آن حدود 39 تا 42 سانتیمتر است وزنی معادل 500 گرم دارد.
- کوچک ترین ماهی خورک بنام African dwarf-kingfisher (Ispidina lecontei) با اندازه 10 سانتیمتر و وزن 9 تا 12 گرم، ساکن جنگل های بارانی آفریقاست.
- بعضی از گونه های ماهیخورک ها برخلاف نامشان، اصلا از ماهی تغذیه نمی کنند و بندرت کنار آب می روند. آنها از خزندگان و حشرات بجای ماهی استفاده می کنند.
- ماهیخورک ها آواز نمی خوانند و تنها یک صدای سوت مانند تولید می کنند.
- جفت های ماهیخورک در فصل غیرزاد آوری به صورت تنها زندگی می کنند و مجددا در فصل بهار به جفت خود ملحق می شوند.
- در زمستان یک ماهیخورک روزانه به 15 تا 16 ماهی کوچک جهت تغذیه نیاز دارد.
- اکثر گونه های نر و ماده ماهیخورک بسیار شبیه هم هستند و بسختی قابل شناسایی می باشند.
- در عصر ویکتوریایی، ماهیخورک ها بخاطر پرهای زیبایشان شکار می شدند و اغلب برای تزیین کلاه، جواهرات و شانه های خانم ها مورد استفاده قرار می گرفتند. البته اکنون شکار آنها ممنوع شده است و این پرندگان تحت حمایت قانون بریتانیا قرار دارند.
تهیه و تنظیم: حسین طالب لو، شهرزاد فتاحی
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران