|
تهیه و تنظیم گزارش: شهرزاد فتاحی
یک روز پس از برگزاری جشن پرنده نگری و طبق قرارمان صبح روز جمعه 6 دی ماه 1398 در یک مکان از قبل تعیین شده، گردهم آمده و با وسایل نقلیه خودمان راهی اتوبان تهران-کرج شدیم. مقصد ما تالاب صالحیه (آبیک) در اطراف روستایی به همین نام بود. در کنار تالاب، فرودگاه تفریحی و آموزشی به نام فرودگاه آزادی نیز قرار دارد و به عنوان نخستین مجموعه پروازی بخش خصوصی در کشور فعال است. خبر حضور پرندگان تازه از راه رسیده مانند چرخ ریسک نیزار، گلوآبی و...ما را به وجد آورده بود و می خواستیم هر چه زودتر با دوربین ها و تلسکوپ به تماشای این گونه ها بپردازیم. در ابتدای روز دسته بزرگی از سارها به استقبالمان آمدند که در این میان یک قرقی با بی پروایی تمام به دل گروه بزرگ سارها زد و آنها را وادار به پرواز کرد. عظمت پرواز دسته جمعی بیش از 800 سار به یکباره ما را به شنیدن یکی از ملودی های شیرین طبیعت دعوت کرد.
بعد از ترک سارها از منطقه صدای پرندگانی که در لابلای نیزارها بدنبال گرمای آفتاب منتظر شروع یک روز دیگر بودند ما را به سکوت واداشت تا نظاره گر پرنده ای ریزجثه با رنگ آجری در سطح گلو یعنی سینه سرخ اروپایی باشیم. به اندازه کافی دوستان توانستند از حضور و تماشای این پرنده دوست داشتنی لذت ببرند و رنگ رخسار و حرکات آن را تماشا کنند.
علیرغم آلودگی آب در همان ابتدای تالاب و بوی نامطبوعی که به مشام می رسید صدای چنگر نوک سرخ در پای نیزارها به گوش می رسید و نشان از زندگی این پرنده در میان آب های نه چندان مناسب می داد. همچنان چشم انتظار چرخ ریسک نیزار بودیم و با هوای ابری و سرد ابتدای صبح خبری از این پرنده نبود و در سکوت به دنبال بقیه پرندگان در میان نیزارها پرداختیم.
بعد از مدتی تعدادی از پرنده نگرها نیز به منطقه آمدند و با احوالپرسی و جویا شدن از اینکه آیا چرخ ریسک ها را تاکنون دیده ایم یا نه به همراه هم به انتظار ورود آنها نشستیم. تلالو خورشید هنگام طلوع و پخش شدن رنگ طلایی در دشت و نیزارها، کم کم جنب و جوش بیشتری در میان تالاب به وجود آورد. با صدای چرخ ریسک ها گوش ها را تیز کرده و با نگاهمان به دنبالشان می گشتیم و در همین زمان یکی از دوستان موفق به گرفتن عکسی از چرخ ریسک ها شد که پس از مشاهده دریافتیم که آن یک چرخ ریسک پشت بلوطی است. دوباره به دنبال صدا و پروازشان در بالای نی ها بودیم که هر از گاهی صدایی به گوش می رسید و گاهی پروازی سریع انجام داده و از چشم ما پنهان می شدند. هر چند موفق به گرفتن عکس مناسبی از چرخ ریسک های نیزار نشدیم اما شنیدن صدایشان و پرواز گاه به گاهشان در میان نیزارها ما را امیدوار کرد که هنوز آنجا هستند.
پس از صرف صبحانه و گرم شدن در داخل ماشین ها برای بخش دوم برنامه پرنده نگری همراه با آقای امید یکه فلاح که از علاقمندان و حافظان طبیعت و پرندگان آن منطقه هستند، راهی قسمت اصلی تالاب با وسیله نقلیه نیسان شدیم. جاده منتهی به تالاب اصلی به دلیل بارندگی ها بسیار ناهموار و قابل تردد با وسیله نقلیه معمولی نبود و بایستی از نیسان برای عبور از جاده استفاده می کردیم تا بتوانیم به قسمت دیگری از منطقه که حجم آب بیشتری دارد و پرندگان کنار آبزی عمدتا در آنجا بسر می برند، برسیم.
در حین حرکت، دسته بزرگی از غازها را دیدیم که به سمت شرق در پرواز بودند و با عکسی که دوستان گرفتند مشخص شد که دسته 30 تایی غاز پیشانی سفید بزرگ است و آن را به فال نیک گرفتیم و در ادامه برنامه با مشاهده اردک سانان مانند اردک بلوطی، سرسبز، سرحنایی و کشیم گردن سیاه، چنگرها و... توانستیم به رکورد 34 گونه در برنامه برسیم. که البته در بازگشت گونه موردعلاقه یعنی گلوآبی را نیز مشاهده کردیم و پس از پایان برنامه و هنگام عبور از روستای صالحیه نیز موفق به مشاهده یک جفت عقاب باشکوه شاهی شدیم که حسن ختام برنامه محسوب می شد.
این برنامه نیز با همراهی تنی چند از دوستان به تعداد 7 نفر و با راهنمایی شهرزاد فتاحی در روز جمعه 6 دی 1398 در تالاب صالحیه آبیک برگزار شد و مشاهدات زیر در لیست رکوردهای این روز قرار گرفت؛
ردیف | نام گونه فارسی | نام گونه انگلیسی |
1 | غاز پیشانی سفید بزرگ |
Greater White-fronted Goose
|
2 | اردک سرسبز | Mallard |
3 | خوتکا | Green-winged Teal |
4 | اردک سرحنایی | Common Pochard |
5 | اردک بلوطی | Ferruginous Duck |
6 | کشیم کوچک | Little Grebe |
7 | کشیم گردن سیاه | Eared Grebe |
8 | کبوتر چاهی | Rock Pigeon |
9 | چنگر نوک سرخ | Eurasian Moorhen |
10 | چنگر معمولی | Eurasian Coot |
11 | آبچلیک تکزی | Green Sandpiper |
12 | سنقر تالابی | Eurasian Marsh-Harrier |
13 | سنقر خاکستری | Hen Harrier |
14 | قرقی | Eurasian Sparrowhawk |
15 | سارگپه پابلند | Long-legged Buzzard |
16 | دلیجه معمولی | Eurasian Kestrel |
17 | کلاغ ابلق | Hooded Crow |
18 | چرخ ریسک پشت بلوطی | Eurasian Penduline-Tit |
19 | طرقه چکاوک | Calandra Lark |
20 | چکاوک آسمانی | Eurasian Skylark |
21 | چکاوک کاکلی | Crested Lark |
22 | چرخ ریسک نیزار | Bearded Reedling |
23 | سسک دم پهن | Cettis Warbler |
24 | الیکایی | Eurasian Wren |
25 | سار معمولی | European Starling |
26 | سینه سرخ اروپایی | European Robin |
27 | گلوآبی | Bluethroat |
28 | چک سیبری | Siberian Stonechat |
29 | گنجشک خانگی | House Sparrow |
30 | دم جنبانک ابلق | White Wagtail |
31 | پیپت تالابی | Water Pipit |
32 | سهره سینه سرخ | Eurasian Linnet |
33 | زردپره تالابی | Reed Bunting |
34 | عقاب شاهی | Imperial Eagle |
برنامه پرنده نگری تالاب صالحیه علیرغم سرما و هوای ابری صبح با یک گروه دوستانه بسیار دلچسب بود و همه از تماشای پرندگان لذت برده و گونه های موردنظر خود را مشاهده کردند.
همراهان این برنامه؛
کاوه نادری، هامان جوادی، میترا دانشور، سلیم مهاجر، مریم شیرزاده، مجتبی کوشا و فاطمه جوان.