پرنده نگری را از خانه آغاز کنید

پرنده نگری، به عنوان یکی از شاخه های طبیعت گردی و به عنوان تفریحی لذت بخش مطرح است. شناخت پرندگان را می شود با کتاب و از حیاط خانه و بوستان محل زندگی هم شروع کرد. یا این که در باشگاه پرنده نگری عضو شد و با تورهای پرنده نگری به زیستگاههای پرندگان رفت و از تجربه پرنده نگران حرفه ای و تجربه راهنمایان محلی آموخت. ولی اگر از آن دسته از افرادی هستید که شوق یادگیری بیشتری دارید، و برای سر درآوردن از رازهای طبیعت، و نحوه زندگی و رفتار پرندگان، دنبال راههای دیگری میگردید، شوق انگیز و جالب تر خواهد بود، اگر از پیش، چیزهایی از زندگی پرندگان، این موجودات  زیبای تکامل یافته و باقی مانده از عهد دایناسورها بدانید. و در سفرهایتان، با دقت بالاتری به مشاهده پرندگان بپردازید. و همراهانتان را از اطلاعاتی که قبلا بدست آورده اید، متعجب کنید.

اگر پرنده نگر نیستید ولی دل در گروه طبیعت دارید و پرنده ها را دوست دارید و یا به عنوان یک پرنده نگر، مرتب در حال سفر و مشاهده گونه ها و یافتن پرندگان کمتر دیده شده هستید، شاید از طریق دیدن یک فیلم مستند با کیفیت، درباره زندگی پرندگان، چیزهای زیادی بیاموزید که در طبیعت امکانش را نداشته اید.

در این گزارش اطلاعاتی از بهترین مستندهای ساخته شده داخلی و خارجی در زمینه  زندگی پرندگان در اختیار شما قرار میدهیم تا در منزل، آنگاه که فرصت دارید و میخواهید مستند جذابی را همراه با خانواده در آرامش ببینید  و در حین دیدن مناظر چشم نواز، رازهایی از طبیعت برای شما گشوده شود. دیدن این مستندها را پیشنهاد می نماییم.

فهرست مستندها با توضیحات کوتاه، به شما کمک خواهد کرد تا آنها را راحت تر انتخاب و پیدا کنید.

بیشتر مستندهای فارسی تولید داخل، پیش از این، از شبکه های مختلف صدا و سیما به نمایش درآمده است و از طریق شبکه های برخط استانی و شبکه مستند صدا و سیما قابل ذخیره کردن و مشاهده است.

برخی از مستندهای فارسی، حق پخش دارند که توصیه می شود برای حفظ حقوق تولید کننده و حمایت از تولیدات داخل، آنها را خریداری نمایید. تا مستند سازی در ایران رونق بیشتری پیدا کند و مستند سازان خوب کشور، با دلگرمی مستندهای زیباتر و بیشتری بسازند.

برخی از مستندهای خارجی معرفی شده در این گزارش در سالهای گذشته، توسط صدا و سیما دوبله و پخش شده است. ولی از آنجا که شاید به صورت پشت سر هم نبوده و فاصله بین اوقات پخش وجود داشته است، موفق به دیدن سری کامل آن مستند نشده باشید. و بد نیست این مستند ها را هم تهیه و دوباره با نگاهی موشکافانه تر آنها را ببینید.

در این فرصت بد نیست اشاره کوتاهی داشته باشیم به دو مقوله کیفیت و محتوای مستندهای داخلی که توجه به آنها موجب ارتقاء کیفیت تولیدات در آینده خواهد شد.

همیشه از کیفیت برخی مستندهای خارجی مانند تولیدات نشنال جئوگرافی، بی بی سی، دیسکاوری و مانند آن ها شگفت زده شده و انتظار نداریم که تولیدات داخلی با آنها برابری کنند. در صورتی که در سالهای اخیر مستند سازانی در کشور پای در این راه گذاشته اند که کیفیت تصویر برداری و کارشان کمتر از مستندهای خارجی نیست. و لازم است حمایت کافی از ایشان فراهم شود تا پایه مستند سازی و سینمای مستند در گونه طبیعت و حیات وحش در ایران محکم شود.

در خصوص محتوا، در مستندهای خارجی شاهد آن هستیم که تهیه کننده با تمرکز بر جنبه های اکولوژیکی و زیست شناسانه با همراهی اکولوژیست ها، زیست شناسان و پرنده شناسان و متخصصین به بررسی زندگی و رفتار گونه های مورد مطالعه از پرندگان پرداخته اند. ولی مستندسازهای ایرانی بیشتر دغدغه های زیست محیطی را دست مایه ساخت مستندهایشان قرار داده اند و در خلال آن زندگی پرندگان را هم به تصویر کشیده اند.

از یک نگاه، این ضعف محسوب نمی شود و برای بیننده ایرانی این فرصت را ایجاد می کند اقلیم های متفاوت کشورمان را بهتر بشناسد. و با گونه های موجود در هر منطقه آشنا گردد. در عین حال در زمینه حفاظت از میراث و مواهب طبیعی کشور آگاهی لازم را پیدا کند.

و باز میدانیم برخی از مستندهای ایرانی در جشنواره های داخلی و خارجی مورد اقبال و تقدیر قرار گرفته اند. که موجب غرور و افتخار است. با این حال نیاز کشور، ایجاب می کند برای اقناع مخاطبان دیگر از جمله دانشجویان و متخصصان، مستندهایی کاملا علمی و تخصصی ساخته شود. که لازمه این کار همراهی محافل علمی و دانشگاهی و انجمنهای حرفه ای مرتبط و پشتیبانی مالی لازم از سوی نهادهای ذیربط را طلب می کند.

با آرزوی توفیق برای همه مستندسازان، تصویر گران، کنشگران و فعالان محیط زیست و پرنده نگرهای خوب کشورمان و کسانی که پرندگان را دوست دارند و از محیط زیست آنها حفاظت می کنند.

این گزارش، اختصاصی برای باشگاه پرنده نگری ایرانیان تهیه شده است تا اعضاء و مخاطبانش را با منابع مختلف و مرتبط با دنیای پرندگان آشنا نماید.

تهیه و تنظیم: حسین طالب لو به تاریخ 22/5/95

دسترسی به فهرست مستندهای ایرانی

دسترسی به فهرست مستندهای خارجی

یادداشت: این فهرست شامل همه مستندهای ساخته شده و موجود در این زمینه نیست. و فقط تعدادی از آنها که نگارنده بدانها دسترسی یا اطلاع داشته است برای شروع به دیدن مستندهای خوب معرفی شده است. اگر شما مستندهای دیگری می شناسید که در این فهرست نیامده است. لطفا آن را به ما معرفی کنید.