|
|
|
|
|
توکایی درشت‌جثه با بال‌ها و دم بلند و تا حدی شبیه به «توکای باغی» است، اما به واسطه جثه بزرگ‌تر، خال‌های گرد زیرتنه و پوش‌پرهای سفید زیر بال‌ها از آن متمایز می‌شود. نر و ماده هم‌شکل و تقریباً فاقد تغییرات فصلی هستند. در پرنده بالغ تارک سر و پس گردن قهوه‌ای زیتونی روشن و لکه عمودی سفیدی روی گونه‌ها دیده می‌شود. روتنه قهوه‌ای زیتونی و دمگاه نسبت به آن خاکستری‌تر است. شاه‌پرهای پرواز خاکستری تیره با حاشیه زیتونی است و به واسطه حاشیه زیتونی نخودی رنگ پوش‌پرهای بزرگ‌تر و میانی روی بال‌ها، لکه بالی باریکی در زمان بسته بودن بال‌ها جلب توجه می‌کند. دم نیز زیتونی خاکستری و پرهای کناری آن سفید است و نوار باریکی به همین رنگ در نوک آن دیده می‌شود. گلو سفید همراه با لکه‌های سیاه پراکنده، سینه و پهلوها زرد نخودی با خال‌های گرد و متراکم سیاه رنگ و مابقی زیرتنه تقریباً سفید با خال‌های پراکنده است. پرنده نابالغ تارک سر، دو طرف گردن، روتنه و دمگاه روشن‌تر از بالغ‌ها و به رنگ نخودی خاکی همراه با خال‌های سفید رنگ دارد، حاشیه پوش‌پرهای میانی و بزرگ‌تر روی بال‌ها و همچنین نوک پرهای دم پهن‌تر و لکه‌های سیاه در زیرتنه کوچک‌تر است.
درختزارهای باز با درختان بلند مجاور علفزارها را ترجیح می‌دهد و از نواحی خشک و گرم، برف‌گیر، جنگل‌های انبوه، مناطق بدون درخت و تالاب‌ها دوری می‌کند.
در خارج از دوره جوجه‌آوری به تنهایی یا جفت، گاهی در دسته‌های کوچک دیده می‌شود. پروازی قوی و مستقیم با بال‌زدن‌های پی‌درپی و بال‌بستن‌های متناوب دارد که سبب می‌شود نسبت به سایر توکاها پرواز موجی‌شکل بارزتری داشته باشد. از گستره وسیعی از بی‌مهره‌ها تغذیه می‌کند و پاییز و زمستان از میوه‌های سته نیز استفاده می‌کند.
جوجه‌آوری از اوایل فروردین و با تشکیل قلمرو در درختزارهای باز مجاور علفزارها، باغ‌ها پارک‌ها و کشتزارهایی با درختان پراکنده آغاز می‌شود. تک‌همسر و به شدت قلمروطلب است، اگرچه گزارش‌هایی مبنی بر تشکیل کلنی در دست است. آشیانه‌اش کاسه‌ای از علوفه، ساقه‌ها، ریشه‌ها، خزه‌ها و برگ‌ها همراه با گل و خاک است که آن را در محل انشعاب شاخه‌های درختان و بوته‌ها و به ندرت روی بوته‌های کوتاه، شکاف دیوارها و صخره‌ها و حتی تیرهای برق بنا می‌کند و درونش را با الیاف نرم گیاهی می‌پوشاند. معمولاً چهار تا پنج و گاهی سه تا شش تخم نیمه‌بیضی، صاف و صیقلی آبی کم‌رنگ، آبی مایل به سبز کم‌رنگ یا با ته‌رنگ نخودی کم‌رنگ، همراه با خال‌ها و لکه‌های قهوه‌ای مایل به قرمز، بنفش مایل به قرمز یا بنفش کم‌رنگ و به ابعاد 3/22 × 2/31 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها دوازده تا پانزده روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند، در حدود دوازده تا شانزده روزگی آشیانه را ترک می‌کنند و تا حدود چهارده روز پس از آن مستقل می‌شوند. معمولاً دو دسته تخم در هر دوره جوجه‌آوری می‌گذارد.
جوجه‌آور غیرمعمول جنگل‌های کوه‌های کلیبر در آذربایجان شرقی، نواحی جنوبی دریای خزر و کوه‌های کپه‌داغ در شمال خراسان است و معمولاً در نواحی جنوبی دریای خزر زمستان‌گذرانی می‌کند. گزارش‌هایی از حضور زمستانی این پرنده در استان‌های تهران، کردستان و سیستان و بلوچستان موجود است.
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران
