|
طول بدن: 13.5 تا 15 سانتی متر
گستردگی بالها: 22.5 تا 25.5 سانتی متر
عکس از غلامرضا فرخ نسب
چرخریسکی با جثه نسبتا بزرگ است. نر و ماده تقریبا هم شکل و با اندک تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ با گونه ها و گوشپرهای سفید است که در سر و گردن سیاه مایل به آبی رنگ است. چانه و گلو نیز سیاه رنگ است و نوار طولی سیاه رنگ پهن در زیر تنه زرد رنگ تا پایین پاها امتداد مییابد و در این بخش پهنتر میشود.
عکس از حامد موسوی
پرنده ماده هم شبیه نر ولی نوار سیاه رنگ در زیرتنه باریکتر است و اغلب تا بین پاها نمیرسد. روتنه و کتف ها سبز زیتونی است.
عکس از پرستو هدایتزاده
بالها تقریبا سیاه، حاشیه شاهپرهای پرواز آبی خاکستری است. حاشیه پوشپرهای بزرگتر نیز به همین رنگ و نوک آنها سفید است که نوار بالی مشخصی را تشکیل میدهند. دمگاه آبی خاکستری، دم آبی مایل به سیاه و پرهای کناری آن سفید هستند. پرنده نابالغ شبیه به بالغها است با این تفاوت که تارک سر سیاه مات، روتنه خاکستریتر، لکه سفید گونهها با ته رنگ زرد، زیرتنه هم زرد مات و نوار طولی در آن مایل به خاکستری است.
عکس از عباس محجوب
در باغها، پارکها و حتی در کشتزارها با درختان پراکنده دیده میشود. همچنین در جنگلهای خزان کننده
پرندهای درختزی و پر جنب و جوش است. در خارج از دوره جوجهآوری در گروههای کوچک و بزرگ و گاهی با سایر چرخریسکها دیده میشود. گاهی نیز در طول سال در قلمرو خود باقی میماند و از آن دفاع میکند. پروازی روان دارد که در فواصل کوتاه مستقیم و در فواصل طولانی با حرکات موجی همراه است. بیشتر از حشرات ولی گاهی در زمستان از دانه و میوهءها تغذیه میکند.
از اوایل اردیبهشت با تشکیل قلمرو در پارکها و باغها و درختزارهای باز زادآوری شروع میشود. تک همسر و به ندرت چند همسر است. و اغلب جفتهای سال قبل دوباره با هم جفت میشوند. آشیانهاش کاسهای و اغلب از ریشکها، خزهها، گلسنگها، علوفه و پشم است که آن را در حفرههای موجود در تنه درختان، شکاف دیوارها و صخرهها بنا می کند و درونش را با مو و الیاف نرم میپوشاند. معمولا هشت تا 13 و گاهی هفت تا 15 تخم نیمه بیضی، صاف تا حدی صیقلی به رنگ سفید با خال های قرمز ارغوانی کمرنگ می گذارد. تفریخ تخم ها 13 تا 14 روز به طول می انجامد. جوجه ها در 16 تا 22 روزگی آشیانه را ترک و در حدود 14 تا 28 روز پس از آن مستقل میشوند.
مقیم و بومی جنگل ها، درختزارهای باز و باغ های شمال، شمال شرق و غرب کشور و در امتداد زاگرس تا جنوب استان فارس
منابع:
داوطلبینی که در تهیه این معرفی همیاری نمودند: