|
سارگپهای درشتجثه و تا حدی شبیه به «سارگپه معمولی» است و در ریختهای متنوع از قرمز مایل به قهوهای تا قهوهای مایل به سیاه دیده میشود. نر و ماده همشکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرنده بالغ معمولاً روتنه قهوهای با سر کمرنگتر دارد. دم اغلب دارچینی یکنواخت و فاقد نوارهای عرضی است. شاهپرهای اولیه و ثانویه سفید و در انتها تیرهرنگ هستند و نوار سیاهی در لبه عقبی بالها تشکیل میدهند. همچنین لکه تیره و مشخصی در خم بالها دارد. زیرتنه نیز قهوهای روشن، قرمز مایل به قهوهای تا قهوهای مایل به سیاه است. پرنده نابالغ شبیه به پرنده بالغ اما روشنتر است. همچنین دم روشنتر و نوارهای عرضی کاملاً مشخصی دارد.
استپهای خشک و نیمهخشک، مراتع، حاشیه بیابانها، تپهها و کوهستانها را ترجیح میدهد.
رفتاری شبیه به سارگپه معمولی دارد و اغلب به تنهایی یا جفت و در زمان مهاجرت در دستههای کوچک دیده میشود. کمتحرک و آرام است و پروازی آهستهتر و نرمتر از سارگپه معمولی دارد. اغلب به مدت طولانی روی صخرهها، تپهها، روی زمین (در استپهای باز) و گاهی روی درختها در اراضی باز مینشیند و طعمه خود را جستجو میکند و با یک شیرجه سریع به آن حملهور میشود. بیشتر از پستانداران کوچک، خزندگان و حشرات بزرگ تغذیه میکند.
جوجهآوری از اواسط اسفند تا اواسط فروردین آغاز میشود. تکهمسر است و آشیانهاش توده بزرگی از ساقهها و شاخههای درختان است که آن را در بیرونزدگیهای صخرهای و اغلب در پناه بوتهها و به ندرت روی درخت بنا میکند و درونش را با ساقههای نازک، علوفه و کرک میپوشاند. معمولاً دو تا سه، گاهی چهار تا پنج تخم نیمهبیضی کوتاه یا بیضی، سفید مایل به سبز تا سفید، با خالهای قهوهای، خاکستری رنگپریده و ارغوانی و به ابعاد 47 × 60 میلیمتر میگذارد. تفریخ تخمها 28 روز به طول میانجامد. جوجهها در بدو تولد پوشیده از کرک، تا حدی ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند و پرورش آنها 40 تا 42 روز طول میکشد.
به تعداد فراوان مقیم استپها، تپه ماهورها و کوهستانهای کشور است. همچنین در سایر نواحی پست نظیر جنوب دریای خزر، سواحل خلیج فارس و استانهای خوزستان و سیستان و بلوچستان زمستانگذرانی میکند.
در فهرست پرندگان حمایتشده ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.