|
آبچلیک آوازخوان آبچلیکی با جثه کوچک تا متوسط از خانواده و گروه آبچلیکهاست. بدنی به نسبت کشیده، دم بلند و پاها و گردنی کوتاه دارد. پرنده بالغ در دوره جوجهآوری با روتنه قهوهای مایل به زیتونی با خطوط قهوهای تیره و دمگاه و دم زیتونی با حاشیه سفید دیده میشود. در پرواز نوارهای بالی سفید و نوار سفید در حاشیه عقبی بالها به خوبی قابل مشاهده است. گردن و سینه رگه رگه، مابقی زیر تنه سفید است و این سفیدی تانزدیک شانه ادامه دارد. پاها مایل به سبز یا زرد است و در پرواز از حد دم تجاوز نمیکند. در خارج از دوره جوجهآوری بدن رنگ پریدهتر و خطوط روی سر کمتر میشود. پرنده نابالغ شبیه به بالغها در فرم زمستانه است ولی پرهای روتنه، حاشیه نخودی دارد و پوشپرهای روی بالها دارای رگهرگههای بیشتری است. همانگونه که گفته شد پرنده نر و ماده همشکل و با تغییر فصل تغییرات اندکی در شکل ظاهری آنها ایجاد میشود.
عکس از بشیر شریف نیا
گستره وسیعی از زیستگاههای آبی شور و شیرین از جمله نهرها و رودخانههای کوهستانی، دریاچهها، تالابها آبگیرها، همچنین سواحل صخرهای و شورهزارهای ساحلی تالابها زیستگاه مناسبی برای آبچلیک آوازخوان محسوب میشود. این پرنده از زمینهای گلی بین جزرومدی باز دوری میکند.
به طور کلی آبچلیک آوازخوان پرندهای چندان اجتماعی نیست و اغلب به تنهایی یا در دستههای کوچک دو تا سهتایی و در حال دویدن در حاشیه آب بین سنگهای ساحل رودخانهها دیده میشود. در ارتفاع کم و نزدیک به سطح آب پرواز میکند، بالزدنهای کمدانه، منظم و سریعو توام با بال بازورویهای کوتاه دارد و در این حالت بالها را خمیده و روبه پایین نگاه میدارد. به طور مداوم مخصوصاً هنگام خطر سر و دم خود را تکان میدهد. رژیم غذایی آبچلیک آوازخوان را بیشتر بیمهرهها خصوصاً حشرات تشکیل میدهد.
از اواسط اردیبهشت با تشکیل قلمرو، جوجهآوری در آبچلیک آوازخوان آغاز میشود. این گونه، آشیانهاش حفرهای کم عمق روی زمین، بین سنگها و در حاشیه آب است که درونش را با اندکی الیاف گیاهی ازطراف میپوشاند. معمولاً چهار و به ندرت سه تا پنج تخم میگذارد؛ بین 20 تا 23 روز طول میکشد تا جوجه ها از تخم بیرون بیایند.
به طور معمول در نهرها و رودخانههای واقع در کوهستانهای آذربایجان، کپه داغ، البرز و زاگرس تا یاسوج تابستان گذرانی میکند. تعداد کمی از این پرنده در تالابهای استانهای خوزستان و فارس، امتداد سواحل جنوب، جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان و نیز نواحی جنوبی دریای خزر زمستان گذرانی می کند. همچنین در اغلب تالابهای کشور به صورت مهاجر معمول دیده میشود.