|
آواز:
کردی: باشووی لیره واران
ترکی: میشه ساری
گیلانی :الوغ
طول بدن : 52تا 60 سانتی متر
گستردگی بالها: 135 تا 150 سانتی متر
ویژگی های شناسایی:
سارگپه جنگلی، سارگپهای به نسبت درشت جثه از خانواده قوشهاست تا حدی شبیه به سارگپه معمولی است ولی نسبت به آن بزرگ تر است و بالهای به نسبت بزرگ تر با قاعده باریکتر، سر کوچک تر، گردن بلندتر و دم بلندتر به اندازه عرض بالها دارد. لکه تیره مستطیل شکل در مچ بالها و سه نوار تیره نیز در دم دارد.
در مورفهای متنوعی از روشن تا تیره دیده میشود. پرنده نر بالغ، سر خاکستری مایل به آبی، چشمهای زرد و منقار خاکستری دارد. روتنه قهوهای مایل به خاکستری و نوک شاهپرهای اولیه و حاشیه بالها سیاه است. زیرتنه نیز روشن با خطوط سیاه دیده میشود. در پرنده ماده بالغ، سر قهوهای تر، روتنه قهوه ای تیره و خطوط سیاه رنگ بدن، زیر بالها و دم واضحتر دیده میشود. همانگونه که گفته شد پرنده نر و ماده از لحاظ شکل ظاهری تا حدودی مشابه هستند اما با تغییر فصل تغییری در ظاهر آنها ایجاد نمیشود. در پرنده نابالغ نیز رنگ پر و بال متنوع و نسبت به بالغها تیرگی حاشیه بالها بیشتر است، سطح زیر شاهپرهای پرواز و دم، خطوط بیشتری دارد، چشمها تیره و قاعده نیمنوک بالایی نیز به رنگ زرد است.
رژیم غذایی سارگپه جنگلی را خزندگان، دوزیستان، جوجه پرندگان کوچک و کرمهای خاکی تشکیل میدهد همچنین از برخی از میوهها نیز تغذیه میکند.
زیستگاه: جنگلهای به نسبت باز، چمنزارها و تالابهای کوچک زیستگاه مناسبی برای این پرنده محسوب میشود.
عادات رفتاری و زیستی:
سارگپه جنگلی پروازی قوی با بالزدنهای آرام دارد و با بالهای باز اوج میگیرد در نواحی جنگلی به خوبی روی زمین قدم میزند و زمین را برای یافتن لانه، لارو و شفیره زنبورهای وحشی حفر میکند.
زادآوری و تولید مثل:
از اواسط خرداد ماه، جوجهآوری در سارگپه جنگلی آغاز میشود. در زمان زادآوری آشیانه خود را در درختزارهایی با درختان بلند میسازد؛ لانه این گونه به شکل توده ای از شاخههای کوچک است که روی درختان بنا میکند و داخل آن را با ساقههای نازک و برگهای سبز میپوشاند. گاهی نیز آشیانه قدیمی سایر پرندگان را بازسازی و از آن استفاده میکند. تک همسر است و معمولاً 2 و گاهی 1 یا 3 تخم میگذارد؛ بین 30 تا 35 روز طول میکشد تا جوجه ها از تخم بیرون بیایند.
پراکنش و فراوانی وزمان مشاهده:
سارگپه جنگلی در جنگلهای نواحی جنوبی دریای خزر تابستانگذرانی میکند. همچنین گزارشهایی مبنی بر مشاهده این پرنده در اطراف تهران، طبس و حوالی رود دز وجود دارد.
منابع:
کتاب اطلس پرندگان ایران، محمد کابلی، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی، کیس روزلار
https://www.rspb.org.uk/birds-and-wildlife/wildlife-guides/bird-a-z/honey-buzzard/
داوطلبینی که در تهیه این معرفی همیاری نمودند:
گردآوری و نگارش: نادره صمیمی