|
طول بدن: 12 تا 5/13 سانتی متر
گستردگی بالها: 5/23 تا 24 سانتی متر
ویژگی های شناسایی: مگسگیر نیمطوق پرندهای کوچک جثه است که پرنده نر به طور کلی به رنگ سیاه و سفید دیده میشود، سر و روی بدن آن مشکی رنگ است و روی بالها لکه نسبتاً بزرگ و آینه بالی کوچک سفید دارد؛ همنیطور لکه سفید رنگی در پیشانی پرنده نر دیده میشود، سینه و شکم آن نیز کاملاً سفید است. به این دلیل این گونه از مگس گیر، نیم طوق نامیده میشود که حلقه سفید رنگی دور گردن دارد که به صورت کامل کشیده نشده است. پرنده ماده دارای روتنه خاکستری کم رنگ میباشد و سفیدی کمی در لبه بالهای آن دیده میشود.منقار مگس گیر طوق سفید نازک و مشکی و پاهای آن نیز سیاه رنگ میباشد. همانگونه که گفته شد نر و ماده این گونه متفاوت و با تغییر فصل تغییراتی در ظاهر آنها ایجاد میشود.
گونههای مشابه: مگس گیر نیمطوق شباهتهای بسیاری با مگسگیر ابلق دارد. در سنین مختلف و جنس نر و ماده این شباهتها کم یا زیاد میشوند. این موضوع شناسایی دقیق این گونه را دشوار میکند هر چند مگسگیر ابلق تا اندازه ای در ایران کمیاب است.
با وجود شباهت بسیار،برای شناسایی مگس گیر نیم طوق نسبت به ابلق نکاتی وجود دارد. درمگس گیر نیم طوق لکه سفیدی که بر روی شاهپرهای اولیه وجود دارد بزرگ تر است در حالی که در مگس گیر ابلق این لکه خیلی کوچک است. در تصویر زیر با دایره سبز این لکه نشان داده شده است.
به علاوه در مگس گیر نیم طوق لکه سفید بزرگی که بر روی شاهپرهای سومین قرار دارد بزرگ تر است و یک دنباله کمرنگی در ادامه این لکه وجود دارد (دایره قرمز). در حالی که در مگس گیر ابلق این دنباله قابل مشاهده نیست. به علاوه در مگس گیر نیم طوق سفیدی بیشتری در کناره دم قابل مشاهده است (بیضی زرد رنگ) در حالی که در مگس گیر ابلق تقریبا دم یک دست تیره به نظر می رسد. البته این نکات مربوط به پرنده نر می باشد، در پرنده ماده تفاوتهای دیگری وجود دارد.
رژیم غذایی این مگسگیر را همانند دیگر مگسگیرهای این خانواده، حشرات تشکیل میدهند و اغلب حشرات در حال پرواز را شکار میکند.
زیستگاه: جنگلهای باز به ویژه جنگلهای بلوط، ممرز و راش، درختزارهای مجاور رودخانهها و باغها زیستگاه مناسبی برای این گونه از مگسگیرها میباشد.
عادات رفتاری و زیستی:
پرواز این گونه از مگسگیر بسیار سریع است و هنگام فرار به سرعت به داخل پوششهای گیاهی انبوه پرواز میکند. هنگام شکار حشرات، از روی شاخه پرواز و دوباره به همان شاخه برمیگردند.
زادآوری و تولید مثل:
از اواخر فروردین ماه با تشکیل قلمرو، جوجهآوری در مگسگیر نیم طوق آغاز میشود. در زمان زادآوری درختزارهای پهن برگ و سوزنی برگ، باغها و مرتعها با درختان پراکنده مکان مناسبی برای آشیانه سازی مگسگیر طوق سفید است. این گونه لانه و کلونی خود را در حفرههای داخل تنه درختان یا شکاف دیوارها میسازد.تک همسر و گاهی چند همسر (یک نر با چند ماده) است و بین 5 تا 6 تخم میگذارد؛ بین 13 تا 14 روز طول میکشد تا جوجه ها از تخم بیرون بیایند.
پراکنش و فراوانی وزمان مشاهده:
مگسگیر نیم طوق مهاجر عبوری بهاره در غرب و جنوب غربی ایران و به نسبت کمیاب است. این گونه در درختزارها و باغهای آذربایجان و جنگلهای خزری و دامنههای جنوبی البرز و دامنههای نواحی غربی زاگرس تابستان گذرانی میکند.
منابع:
داوطلبینی که در تهیه این معرفی همیاری نمودند: