|
نوشته محمدرضا کشفی
به گزارش کمیته ثبت پرندگان ایران انتشار و چاپ رکوردهای پیشین گونههای نایاب ایران در یک دوره بلندمدت 150 ساله (از دهه 1860 میلادی تا سال 2020 میلادی) از تاریخ پرندهشناسی ایران توسط پرندهشناسان انجام شده است. با توجه به اهمیت فراوان این گونههای نایاب، در فروردین 1400، "فهرست گونههای نایاب و سرگردان پرندگان ایران" از "فهرست گونههای کمیاب و فراوان محلی" جدا شد تا بیشتر از گذشته مورد توجه پرندهنگران ارجمند کشورمان قرار گیرد.
معیار گزینش گونههای نایاب، ثبت حدود یک مشاهده در هر دوره ده ساله در نظر گرفته شده است. بر این اساس تا پانزدهمین رکورد کشوری این گونهها در چارچوب "گونههای نایاب ایران" اعلام خواهد شد اما با ثبت شمار بیشتری از مشاهدات این گونهها، وضعیت آن گونه تغییر کرده، از فهرست "گونههای نایاب پرندگان ایران" به فهرست "گونههای کمیاب پرندگان ایران" منتقل خواهد شد. (در اینجا پنج مشاهده اول کشوری را مرور میکنیم.)
در سال 1400 چهار گونه پرنده برای نخستین بار در ایران مشاهده شدند که سه گونه جغد شمالی از سمنان، ماهی خورک سرخاکستری از هرمزگان و مرغ حق خاوری از بلوچستان گزارش و به لیست پرندگان ایران افزوده شدند در حالی که سار سومالی به علت احتمال جابجایی با کشتی جزء لیست اصلی پرندگان ایران قرار نگرفت.
جغد شمالی - عکس از علی علی اسلام
ماهیخورک سرخاکستری - عکس از حسین بارآزرده
مرغ حق خاوری - عکس از مهدی پورعابدی
سار سومالی - عکس از هادی انصاری
در این سال مگسگیر ابروسفید هیمالیایی برای دومین بار در ایران مشاهده شد و پرندهنگرهای زیادی برای مشاهدهاش به هرمزگان سفر کردند.
مگسگیر ابرو سفید هیمالیایی - عکس از الهام شنیتی
دو گونه سسک رودخانهای و سسک دمگاه زیتونی شرقی برای سومین بار در ایران در اردیبهشت ماه از مریوان گزارش شدند. همچنین یاکریم سرخ برای سومین بار در ایران از شهداد گزارش شد.
سسک رودخانهای - عکس از سید ناصح حسینی
سسک دمگاه زیتونی شرقی - عکس از شورش وهابی
یاکریم سرخ - عکس از حامد تیموری
لاشه یک فرد کبوتر دریایی دودی در جزیره نخیلو در خردادماه و یک فرد زخمی دیگر در آبان ماه از جزیره کیش گزارش شد.
کبوتر دریایی دودی - عکس از سید علی جبلی
چلچله رودخانهای کمرنگ نیز برای سومین بار در ایران در بلوچستان مشاهده شد.
چلچله رودخانهای کمرنگ - عکس از Emin Yogurtcuoglu
سه گونه برای چهارمین بار در ایران مشاهده شدند. سیاه اردک مخملی از سیستان، سهره دمگاه زرد از فارس و دال هیمالیایی از بلوچستان گزارش شدند.
سهره دمگاه زرد - عکس از پوریا پورشهید
دال هیمالیایی - عکس از علی موسویزاده
گاوچرانک آسیایی در کرمان و پیپت شکم نخودی در بلوچستان برای پنجمین بار در ایران مشاهده شدند.
گاوچرانک آسیایی - عکس از حامد تیموری
پیپت شکم نخودی - عکس از Emin Yogurtcuoglu
فهرست گونههای نایاب ایران را میتوانید در اینجا ببینید و در صورت داشتن مشاهدهای از این پرندگان جهت بررسی و ثبت میتوانید
گزارش آن را برای اعضا و نمایندگان استانی کمیته ثبت پرندگان ایران و یا دبیر کمیته دکتر خالقی زاده ارسال کنید.