|
بزرگتر از اردکها و تقریباً به اندازه غازهای کوچکجثه با سری کشیده و پروبالی تقریباً سفید است. نر و ماده تقریباً همشکل و دارای اندک تغییرات فصلی هستند. در پرنده نر بالغ، سر و بالای گردن سیاه با جلای سبز و مابقی گردن سفید است. بالها سفید، شاهپرهای پرواز سیاه و آینه بالی سبز است. نوار بلوطی رنگ پهن در اطراف سینه و نوار سیاه رنگی در امتداد زیرتنه دارد که از سینه تا زیر دم امتداد یافته است و مابقی زیرتنه سفید است. منقار قرمز با برآمدگی گوشتی در قاعده و پاها قرمز مایل به صورتی است. پرنده ماده شباهت زیادی به نر دارد اما منقار ماتتر و برآمدگی قاعده منقار کوچکتر است و نوار بلوطی سینه و نوار سیاه زیرتنه باریکتر است. در زمان پرریزی، پرنده نر برآمدگی گوشتی قاعده منقار خود را از دست میدهد و سر نیز سیاه مایل به قهوهای میشود. پرنده ماده در این زمان سر قهوهایتری دارد. در پرنده نابالغ، روتنه خاکستری مایل به قهوهای تیره است، صورت، جلوی گردن و زیرتنه سفید دیده میشود، منقار صورتی مایل به خاکستری و فاقد برآمدگی در قاعده آن است و نوار بلوطی در سینه ندارد.
سواحل ماسهای و گلی کمعمق در دریاچههای شور و لبشور، مصبها، تالابهای نمکی واقع در مناطق استپی و نیمهبیابانی و گاهی آبهای شیرین را به عنوان زیستگاه برمیگزیند.
پروازی شبیه به غازها با بالزدنهای قوی و آرام دارد. به صورت گروهی در آبهای کمعمق یا زمینهای گلی از بیمهرهها به ویژه نرمتنان، حشرات و سختپوستان تغذیه میکند.
جوجهآوری از اواسط اردیبهشت آغاز میشود. تکهمسر است و آشیانه خود را در سوراخهای ایجادشده توسط سایر جانوران در تپههای شنی مجاور پیکرههای آبی، سوراخ درختان، زیر صخرهها، ساختمانها یا مکانهای مشابه بنا میکند و آن را با پر و الیاف گیاهی نرم میپوشاند. معمولاً هشت تا پانزده تخم نیمهبیضی، تا حدی صیقلی، سفید مایل به کرم و به ابعاد 6/47 × 8/65 میلیمتر میگذارد. تفریخ تخمها 28 تا 30 روز به طول میانجامد. جوجهها در بدو تولد پوشیده از کرک، توانمند و برای تغذیه مستقل از والدین هستند. اندکی پس از خروج از تخم توسط والدین برای تغذیه به طرف آب هدایت میشوند. پرورش جوجهها 45 تا 50 روز طول میکشد.
عکس از قربانعلی حاجی آبادی
به تعداد فراوان جوجهآور دریاچه ارومیه، همچنین دریاچههای بختگان، مهارلو و تشک در استان فارس و به تعداد کمتر در تالاب میقان استان مرکزی است و در تالابهای استانهای مازندران (به ویژه تالاب میانکاله)، گیلان، گلستان و فارس، همچنین اغلب تالابهای شور و لبشور جنوب تا سواحل شمالی خلیج فارس زمستانگذرانی میکند.
در فهرست پرندگان حمایتشده جهانی و ملی قرار ندارد.