|
|
|
|
|
توکایی با جثه متوسط با بدن کشیده و دم بلند است که به واسطه رنگ سیاه بدن و هلال سینه‌ای سفید رنگ به آسانی تشخیص داده می‌شود. نر و ماده اندکی متفاوت و دارای تغییرات فصلی هستند. پرنده نر بالغ در دوره جوجه‌آوری سر و بدنی یکدست سیاه و هلال پهن و سفید رنگی در جلوی سینه دارد. پوش‌پرهای روی بال‌ها و شاه‌پرهای پرواز حاشیه نقره‌ای خاکستری دارند که لکه‌های روشنی روی بال‌ها ایجاد می‌کنند. پرهای شکم و پوش‌پرهای زیر دم حاشیه و مرکز سفید باریک دارند. در خارج از این دوره به واسطه حاشیه روشن پرهای بدن، ظاهری فلس‌دار دارد. پرنده ماده بالغ تا حدی شبیه به نر اما قهوه‌ای‌تر به نظر می‌رسد و هلال سینه سفید مایل به قهوه‌ای و باریک‌تر است. پرنده نابالغ شبیه به ماده بالغ است و به رنگ قهوه‌ای دودی دیده می‌شود، به واسطه حاشیه نخودی رنگ، پرهای زیرتنه ظاهری فلس‌دار دارند، گلو سفید نخودی همراه با خال‌های قهوه‌ای است و سینه فاقد هلال سفید و به جای آن راه‌راه قهوه‌ای تیره دارد.
بیرون‌زدگی‌های سنگی، دره‌های تنگ با قطعه سنگ‌ها و تخته‌سنگ‌های بزرگ، آب‌کندها، دامنه‌هایی با واریزه‌های سنگی همراه با پوشش علفی و پهن‌برگان کوتاه و درختان ارس در بالای خط رویش درختان در ارتفاع 1500 تا 3000 متر و اغلب مجاور آب را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند.
پروازی سریع، قوی و مستقیم دارد و هنگام احساس خطر با پرواز مارپیچی به پشت سنگ‌ها و صخره‌ها پروازمی‌کند و دور می‌شود. خارج از دوره جوجه‌آوری در دسته‌های کوچک و اغلب مخلوط با سایر توکاها دیده می‌شود. در بهار و تابستان از حشرات و سایر اوقات سال بیشتر از میوه‌ها تغذیه می‌کند.
جوجه‌آوری از اواخر فروردین و با تشکیل قلمرو در مناطق سنگی و صخره‌ای بدون پوشش بوته‌ای و درختی و اغلب نزدیک به جویبارها آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش کاسه‌ای حجیم از علوفه خشک، برگ‌ها، ساقه‌ها و خزه‌ها است که آن را روی زمین در سوراخ‌ها، در پنا ه بوته‌ها و به ندرت درون بوته‌ها یا درختان بنا می‌کند و درونش را با الیاف گیاهی نرم می‌پوشاند. معمولاً چهار تا پنج و گاهی سه تا شش تخم نیمه‌بیضی، صاف، صیقلی، آبی روشن، با لکه‌های کوچک قهوه‌ای یا ارغوانی یا خاکستری مایل به ارغوانی و به ابعاد 5/21 × 4/30 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها سیزده تا چهارده روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند، در حدود چهارده تا شانزده روزگی آشیانه را ترک می‌کنند، اما تا مدتی پس از آن همچنان توسط والدین مراقبت و تغذیه می‌شوند. معمولاً دو دسته تخم در هر دوره جوجه‌آوری می‌گذارد.
معمولاً در درختزارهای واقع در کوه‌های کلیبر در آذربایجان شرقی و به تعداد بسیار اندک در جنگل‌های سرو کوهی واقع در شرق البرز و کوه‌های کپه‌داغ در خراسان تابستان‌گذرانی می‌کند. همچنین زمستان‌گذران نادر ارتفاعات البرز، استان‌های تهران، کردستان، خوزستان و فارس است. فقط دو گزارش از مشاهده این پرنده در نواحی جنوبی دریای خزر در دست است.
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران
