|
طول بدن: 13 تا 15 سانتی متر
گستردگی بالها: 26 تا 29 سانتی متر
ویژگی های شناسایی:
جثه ای متوسط با بدن سیاه و سفید و دم کوتاه و دوشاخه با دمگاه سفید رنگ دارد. نرو ماده هم شکل اند با تغییرات فصلی بسیار کم. پرندۀ نر بالغ در دورۀ جوجه آوری دارای روتنۀ آبی مایل به سیاه، بالها و دم سیاه و دمگاه سفید است. زیرتنه یک دست سفید و پوشپرهای زیر بالها خاکستری کمرنگ دیده می شود. پرندۀ مادۀ بالغ در این دوره دارای زیرتنۀ مایل به خاکستری است. انگشتان به رنگ صورتی گوشتی و تارسوس با پرهای سفید پوشیده شده است. در خارج از این دوره تضاد روتنۀ سیاه و زیرتنۀ سفیدش تا حدی کاهش می یابد و خال هایی به رنگ قهوه ای کمرنگ در گونه ها، گلو، پهلوها و دمگاه دیده می شود. پرندۀ نابالغ روتنۀ رنگ پریده تر، لکه های خاکستری قهوه ای در سر و قهوه ای در پرهای پرواز و دم دارد و در پشت گردن لکه های سفید دارد.
چلچله دمگاه سفید، شیر پلا- عکس از سید حامد موسوی
زیستگاه:
بیشتر در نزدیکی مناطق مسکونی و همچنین در فضاهای باز و صخره ای دیده می شود و از جنگل های متراکم گریزان است.
عادات رفتاری و زیستی:
پرنده ای اجتماعی است و در تمام طول سال در دسته های بزرگ دیده می شود. نسبت به «پرستو» پروازی آرامتر همراه با چرخش ها و مانورهای کمتر دارد. لانه خود را از گل و الیاف گیاهان و به صورت کاسه ای و در زیر صخره ها، سنگ ها، غارها، ساختمانها و پل ها می سازد و داخل آن را از مواد نرم مانند پر و علوفه می پوشاند. حشرات درحال پرواز غذای اصلی چلچله دمگاه سفید است.
زادآوری:
دوره زادآوری از اواسط فروردین آغاز می شود. معمولا سه تا پنج و گاهی دو یا شش تخم نیمه بیضی، صاف، تا حدی صیقلی، به رنگ سفید، گاهی همراه با خالهای ریز به رنگ قرمز روشن و به ابعاد 13*19 میلیمتر می گذارد. تفریخ تخمها 13تا 19روز به طول می انجامد. جوجه ها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند و در حدود 19تا 25روزگی پرواز می کنند. معمولا دو تا سه دسته تخم در هر دورۀ جوجه آوری میگذارد و پرندگان جوان حاصل از دستۀ تخم اول در اطراف محل آشیانه باقی میمانند و در تغذیۀ جوجه های حاصل از دستۀ تخمهای بعدی به والدین کمک می کنند.
مهاجر عبوری و تابستان گذر در اکثر مناطق کوهستانی کشور است و تعداد کمی در استان های خوزستان، فارس و نواحی جنوبی خلیج فارس زمستان گذرانی دارند.
منابع:
داوطلبینی که در تهیه این معرفی همیاری نمودند: