|
طول بدن: 32 تا 35 سانتی متر
گستردگی بالها: 71 تا 80 سانتی متر
ویژگی های شناسایی:
از شاهین های کوچک جثه شبیه دلیجه کوچک است ولی بزرگ تر از آن است. بدن باریکتر، بال ها و دم بلندتر و ناخن های سیاه دارد. نر و ماده متفاوت (ماده اندکی بزرگ تر) و فاقد تغییرات فصلی هستند.در پرندۀ نر بالغ روتنه و پوشپرهای روی بالها بلوطی پررنگ همراه با خالهای سیاه، شاهپرهای اولیه تیره، سر و دم خاکستری و زیرتنه نخودی با خالهای سیاه است که در امتداد هم تشکیل نوارهای طولی میدهند.
خط سبیلی سیاهی در زیر چشمها دارد و گلو سفید است. دم باریک و بلند و نزدیک به انتها نوار سیاه پهنی دارد. در پرندۀ مادۀ بالغ روتنه و تارک سر قهوه ای مایل به بلوطی با راه راه عرضی و شاهپرهای اولیه تیره هستند. بر خلاف نر، دم خرمایی کمرنگ و راه راه دارد. زیرتنه نسبت به پرندۀ نر تیره تر است و نوارهای تیرۀ بیشتری در زیر بالها دیده می شود. پرنده نابالغ شبیه به ماده اما رنگ پریده تر است و خطوط پهن تری در زیرتنه دارد.
از پستانداران کوچک، پرندگان، مارمولکها و حشرات تغذیه می کند.
زیستگاه:
در کنار علفزارها و تالابهایی با پوشش گیاهی کم و تنک، بیشه ها، کشتزارها، جنگل های تنک، سواحل شنی و صخره ای، حاشیه رودخانه ها و گاهی در مجاورت مناطق مسکونی زندگی می کند.
عادات رفتاری و زیستی:
پرنده اجتماعی نیست و معمولاً به صورت تنها یا جفت دیده می شود. پرواز قدرتمند با بال زدن های سریع دارد و با بالهایی صاف بال باز روی می کند. هنگام شکار درجابال زنی می کند و به طور عمودی بر طعمه خود فرود می آید. تک همسر است و لانه خود را از کپه کوچکی از خار و خاشاک و شاخه های کوچک درختان می سازد و معمولاً آن را در لبه صخره ها، ساختمانها و یا در حفرۀ درختان بنا می کند. همچنین گاهی آشیانه های قدیمی پرندگان بزرگ جثه را ترمیم و استفاده می کند.
دلیجه و البته خیلی از پرندگان شکاری دیگر از جمله سارگپه پابلند شکار خود را از اشعه UV منعکس شده از ادرار جوندگان و رنگ پر و بال برخی پرندگان میابند. درجابال زنی این پرنده و حمله ناگهانی به سمت زمین احتمالاً مکمل این ویژگی زیستی و استراتژی شکار این گونه می باشد.
دلیجه معمولی- عکس از سید حامد موسوی
زادآوری و تولید مثل:
دوره زادآوری ازاوایل فروردین و با تشکیل قلمروهای کوچک در اطراف آشیانه یا به شکل کلنی در درختزارهای باز آغاز می شود معمولا چهار تا پنج و گاهی تا نه تخم می گذارد. تخم ها بیضی کوتاه تا نیمه بیضی کوتاه، سفید تا نخودی مایل به زرد، با خالهای قهوه ای مایل به قرمز و به ابعاد 32*40 میلیمترمی باشند. تفریخ تخمها 27تا 29روز طول می کشد. جوجه ها در بدو تولد پوشیده از کرک، تا حدی ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند، در 27تا 32روزگی آشیانه را ترک می کنند ولی همچنان تا چند هفته پس از آن در کنار والدین باقی می مانند.
پراکنش و فراوانی وزمان مشاهده:
در تمام مناطق کشور به جز نواحی جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان حضور دارد و در تپه ماهور ها و مناطق کوهستانی مقیم و جوجه آور است.
منابع:
داوطلبینی که در تهیه این معرفی همیاری نمودند: