|
|
|
|
|
نسبت به سایر دم‌جنبانک‌ها دم بلندتر و پاهای کوتاه‌تر به رنگ قهوه‌ای صورتی دارد. نر و ماده متفاوت و نرها دارای تغییرات فصلی هستند. پرنده نر بالغ نوارهای ابرویی و شاربی سفید و چانه و گلوی سیاه دارد. سر، صورت و روتنه خاکستری مایل به آبی، زیرتنه زرد و پوش‌پرهای زیر دم زرد درخشان است. در پرواز دم سیاه رنگ بلند با پرهای جانبی سفید و نوار پهن سفید در زیر بال‌ها به خوبی نمایان می‌شود. در خارج از دوره جوجه‌آوری زیرتنه نخودی و چانه و گلو مایل به سفید به نظر می‌رسد. پرنده ماده بالغ شبیه به نر است، اما زیرتنه کم‌رنگ‌تر دارد و فاقد لکه سیاه در چانه و گلو است. پرنده نابالغ نیز شبیه ماده است، اما به واسطه روتنه سبز مایل به قهوه‌ای، زیرتنه نخودی و صورت کم‌رنگ‌تر قابل تفکیک است.
حاشیه آب‌های شیرین به ویژه رودخانه‌های با جریان تند واقع در کوهپایه‌ها و مناطق کوهستانی، کانال‌های آبرسانی، نهرهای واقع در مناطق پست، حاشیه دریاچه‌ها و استخرهای واقع در درختزارها را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند.
در خارج از دوره جوجه‌آوری به تنهایی یا در دسته‌های پراکنده دیده می‌شود، اما زمستان‌ها در زمان استراحت شبانه روی درختان به دور هم جمع می‌شوند. مانند سایر دم‌جنبانک‌ها پروازی موجی‌شکل دارد، اما دم خود را با قدرت بیشتری تکان می‌دهد. با راه رفتن بر سطح زمین و در حین پرواز به صید حشرات می‌پردازد.
جوجه‌آوری از اوایل اردیبهشت و با تشکیل قلمرو آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش کاسه‌ای از برگ‌ها و ساقه‌های گیاهان است که آن را درون حفره‌ها و شکاف‌های موجود در دیوارها، پل‌ها و دیواره‌های عمودی یا پرشیب حاشیه پیکره‌های آبی بنا می‌کند و دورنش را با مو، پشم و خزه می‌پوشاند. معمولاً چهار تا شش و به ندرت سه یا هفت تخم نیمه‌بیضی، صاف، صیقلی، کرم یا نخودی مایل به خاکستری، با اندکی خال‌های نخودی مایل به خاکستری یا خاکستری و به ابعاد 3/14 × 9/18 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها یازده تا چهارده روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند. جوجه‌ها در یازده تا سیزده روزگی آشیانه را ترک می‌کنند و در حدود هفده روزگی پرواز می‌کنند، اما همچنان در حدود چهارده روز پس از آن توسط والدین مراقبت و نگهداری می‌شوند. معمولاً یک تا دو دسته تخم در هر دوره جوجه‌آوری می‌گذارد.
تابستان‌گذران نسبتاً معمول نهرها و رودخانه‌های واقع در تمامی مناطق کوهستانی عمده کشور است و زمستان‌ها به ارتفاعات پایین‌تر البرز و زاگرس مهاجرت می‌کند. همچنین زمستان‌گذران معمول نواحی جنوبی دریای خزر، گاهی مناطق پست استان خوزستان، سواحل خلیج فارس و بلوچستان است.
در فهرست پرندگان حمایت‌شده جهانی و ملی قرار ندارد.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران
