|
کردی: کاسهله شینکه
ترکی: گوی قارقا
گیلانی: کو کلاچ- خاخاج
سیستانی: سور
طول بدن: 30تا 32 سانتی متر
گستردگی بالها: 66 تا 73 سانتی متر
ویژگی های شناسایی:
سبز قبای معمولی پرندهای با جثه بزرگ از خانواده سبزقباها است. بدن این پرنده زیبا و رنگارنگ با منقاری ضخیم و تیره شبیه به کلاغها است. در پرنده بالغ رنگ کلی بدن آبی لاجوردی همراه با رگهرگههای آبی رنگ در سینه و گلو است. روتنه بلوطی روشنی دارد و به هنگام پرواز رنگ آبی کمرنگ روی بالها در تضاد با شاهپرهای اولیه و ثانویه سیاه رنگ است و به راحتی قابل مشاهده میباشد.
دم آن آبی مایل به سبز و پرهای میانی آن قهوهای مایل به سیاه است. پرنده نابالغ شبیه به بالغها در پوشش زمستانه است اما رنگ ماتتر و قهوهای تری دارد. صورت مایل به سفید و سینه و گلو قهوهای همراه با رگههای سفید است. رنگ آبی روی بالها و دمگاه در نابالغها دیده نمیشود. پرنده نر و ماده از لحاظ شکل ظاهری همشکل هستند اما با تغییر فصل تغییراتی در ظاهر آنها ایجاد میشود.
رژیم غذایی سبزقبای معمولی را بیشتر حشرات به ویژه سوسکها و جیرجیرکها در اندازههای متوسط تا بزرگ تشکیل میدهد.
زیستگاه: دختزارهای بلوط، جنگلهای سوزنی برگ، درختان حاشیه رودخانهها، باغها، پارکهایی با درختان کهنسال، بیشهزارها و دشتهای خشک با درختان خاردار پراکنده زیستگاه مناسبی برای این پرنده محسوب میشود. اغلب در حاشیه باغها و کشتزارها روی شاخههای خشک درختان و یا کابلهای انتقال برق دیده میشوند.
عادات رفتاری و زیستی:
سبزقبای معمولی در خارج از دوره زادآوری اغلب منزوی است و تنها در مناطقی که منابع غذایی زیاد باشد و همچنین قبل از مهاجرت به دور هم جمع میشوند. در زمان تغذیه اغلب در دستههای کوچک و در زمان مهاجرت ممکن است در دستههای بزرگ دیده شود. هنگام شکار حشرات در حال پرواز از مکان نشیمنگاه مثل شاخههای خشک درختان یا کابلهای انتقال برق به طعمه خود حمله میکند. پرواز این پرنده قوی، سریع و منظم است و برای نشان دادن محدوده قلمرو خود به سمت بالا پرواز میکند و تا ارتفاع زیادی اوج میگیرد و سپس با بالهای نیمه باز و با سرعت زیاد به سمت زمین فرود میآید.
زادآوری و تولید مثل:
از فروردین ماه با تشکیل قلمرو، جوجهآوری در سبزقبای معمولی آغاز میشود. در زمان زادآوری آشیانه خود را در حفرههای درختان، گاهی شکاف صخرهها، ساختمانهای قدیمی و دیوارها، دیوارههای عمودی و پرشیب رودخانهها، خرابهها یا آشیانه قدیمی دیگر پرندگان میسازد و داخل آن را با پر، خار و خاشاک و سایر الیاف گیاهی میپوشاند. تک همسر است و بین 4 تا 5 و گاهی هفت تخم میگذارد؛ بین 18 تا 19 روز طول میکشد تا جوجه ها از تخم بیرون بیایند.
پراکنش و فراوانی وزمان مشاهده:
سبزقبای معمولی در تمامی نواحی ایران به جز حوضه بیابانهای مرکزی ایران، سواحل بخشهای جنوبی خلیج فارس و جنوب استان سیستان و بلوچستان زادآوری میکند، در زمان مهاجرت نیز در تمامی مناطق ایران حتی نواحی بیابانی دیده میشود.
منابع:
کتاب اطلس پرندگان ایران، محمد کابلی، منصور علی آبادیان، محمد توحیدی فر، علیرضا هاشمی، سید بابک موسوی، کیس روزلار
https://www.hbw.com/species/european-roller-coracias-garrulus
داوطلبینی که در تهیه این معرفی همیاری نمودند:
گردآوری و نگارش: نادره صمیمی