|
|
|
|
|
طول بدن: 65 تا 72 سانتی‌متر
گستردگی بال‌ها: 150 تا 180 سانتی‌متر است
عقابی با جثه متوسط و بال‌های نسبتاً بلند و پهن و دم بلند است. نر و ماده هم‌شکل (ماده اندکی بزرگ‌تر) و فاقد تغییرات فصلی هستند. در پرنده بالغ تارک سر، پس‌گردن و گونه‌ها تیره‌اند و این تیرگی تا زیر چشم‌ها امتداد می‌یابد. روتنه قهوه‌ای تیره همراه با یک لکه سفید مشخص دیده می‌شود. شاه‌پرهای پرواز تیره و پوش‌پرهای روی بال‌ها قهوه‌ای تیره است. دم خاکستری و یک نوار پهن تیره در انتها دارد. زیرتنه سفید براق همراه با رگه‌رگه طولی کوتاه تیره است. در پرواز تضاد رنگی شدید بین سفیدی شکم، سیاهی پوش‌پرهای زیر بال‌ها و رنگ خاکستری شاه‌پرها سبب تشخیص آن می‌شود. در پرنده نابالغ در ابتدا زیرتنه و پوش‌پرهای زیر بال‌ها به رنگ زرد خرمایی و دم فاقد نوار پهن انتهایی است. با افزایش سن پرنده، اندک اندک رنگ زیرتنه به قهوه‌ای تیره می‌گراید و رگه‌رگه طولی کوتاه و سفید رنگی در زیرتنه و نوار پهنی در انتهای دم ظاهر می‌شود. همچنین پوش‌پرهای زیر بال‌ها تیره‌تر شده و تضاد رنگی بین آن‌ها و شاه‌پرهای پرواز بیشتر نمایان می‌شود.
کوهستان‌ها و تپه‌های خشک و ناهموار به ویژه دره‌های صخره‌ای عمیق با بوته‌ها و درختان پراکنده را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند و در استپ‌های خشک و نیمه‌خشک، بوته‌زارهایی با درختان پراکنده و حاشیه مزارع به شکار می‌پردازد.
اغلب در گستره خانه یا قلمروی جوجه‌آوری تا شعاع حداکثر 50 کیلومتر همراه با جفت خود پرواز می‌کند. پروازی سریع و قدرتمند شبیه به یک شاهین بزرگ و بال‌بازروی‌هایی سریع‌تر از سایر عقاب‌ها دارد. در شکار پرنده‌ای جسور و چابک است و با سرعت زیاد به طعمه‌های خود شامل پستانداران با جثه متوسط مانند خرگوش، پرندگان (به ویژه کبک) و به ندرت خزندگان حمله می‌کند. اغلب طعمه‌های خود را روی زمین صید می‌کند اما قادر است پرندگان در حال پرواز (به ویژه وقتی از سطح زمین به پرواز در می‌آیند) را نیز صید کند.
جوجه‌آوری از اواسط بهمن تا اواسط فروردین آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش توده‌ای از ساقه‌ها و شاخه‌های کلفت درختان است که آن را در لبه بیرون‌زدگی‌های صخره‌ای و پرتگاه‌ها یا روی درختان بنا می‌کند و درونش را با شاخه‌های برگ‌دار می‌پوشاند. اغلب آشیانه سال‌های قبل را بازسازی و ترمیم می‌کند و هر سال مواد جدیدی به آن‌ها می‌افزاید. معمولاً دو، گاهی یک و به ندرت سه تخم نیمه‌بیضی کوتاه سفید، با اندکی لکه‌ها و خال‌های قهوه‌ای و بنفش کم‌رنگ و به ابعاد 69 × 54 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها 37 تا 40 روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، تا حدی ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند، در حدود 60 تا 65 روزگی آشیانه را ترک می‌کنند، اما تا حدود 56 روز پس از آن همچنان در نزدیکی آشیانه می‌مانند.
به صورت جوجه‌آور کمیاب در سراسر نواحی کوهستانی و تپه‌های صخره‌ای لخت خشک و نیمه‌خشک جنوب کشور از دامنه‌های غرب زاگرس در استان لرستان تا جنوب زاگرس، ارتفاعات استان کرمان و نواحی تپه‌ای شمال شرق از شرق البرز تا مرز افغانستان حضور دارد. همچنین گزارش‌هایی از مشاهده این پرنده در فصل زمستان در نواحی مرکزی و جنوب کشور وجود دارد.
در فهرست پرندگان حمایت‌شده ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران
