|
قوشی کوچکجثه با بدنی لاغر، بالهای کوتاه و گرد، دم بلند با انتهای مستطیلی و پاهای دراز به رنگ زرد است. نر و ماده متفاوت (ماده به طور چشمگیری بزرگتر) و فاقد تغییرات فصلی هستند. در پرنده نر بالغ روتنه خاکستری تیره، گونهها خرمایی و گلو رنگپریده است و لکه سفیدی در پس گردن دارد. زیرتنه و پوشپرهای زیر بالها مخلوطی از رنگهای نارنجی مایل به قرمز و سفید همراه با نوارهای عرضی منقطع باریک و نزدیک به هم است. شاهپرهای پرواز در سطح زیر بالها نیز مخطط هستند. دم باریک و بلند به رنگ خاکستری با چهار تا پنج نوار عرضی تیره دیده میشود. پرنده ماده بالغ با روتنه قهوهای تیره یا قهوهای خاکستری و نوار ابرویی سفید با امتدادی تا پس سر دیده میشود. زیرتنهای سفید همراه با نوارهای عرضی منقطع باریک و نزدیک به هم و شاهپرهای پروازی مخطط در سطح زیر بالها دارد. دم در پرنده ماده بلندتر از نر است. پرنده نابالغ شبیه به پرنده ماده است، اما روتنه آن قهوهای مایل به قرمز کمرنگ است و زیرتنه با خالها و نوارهای عرضی کوتاهتر و نامنظمتر تفکیکپذیر است.
عکس از قربانعلی حاجی آبادی
جنگلها، درختزارها، پارکهای شهری و نواحی مسطح باز را ترجیح میدهد. به استثنای دوره جوجهآوری پرندهای منزوی است.
پروازی با بالزدنهای نسبتاً سریع و پیوسته همراه بالبازرویهای کوتاه دارد و با بالهایی مسطح و اندکی مایل به جلو و دم جمعشده در دایرههایی با شعاع کوچک بالبازروی میکند. به طور عمده از پرندگان کوچکجثه تغذیه میکند. برای شکار در ارتفاع کم در حاشیه پرچینها، فضاهای باز درون جنگل، حاشیه رودخانهها و در بین درختچهها به سرعت پرواز میکند و طعمه خود را با تعقیب روی زمین یا هوا میگیرد.
جوجهآوری از اواسط فروردین و با تشکیل دوباره قلمروهای سنتی در درختزارها آغاز میشود. تکهمسر است و آشیانهاش کپهای مسطح از شاخههای کوچک خشک و برگدار است که آن را روی درختان بنا میکند. گاهی نیز آشیانه خود را روی آشیانه قدیمی پرندگان دیگر میسازد. معمولاً چهار تا پنج و گاهی دو تا هفت تخم نیمهبیضی کوتاه، به رنگ سفید مایل به آبی و به ابعاد 8/31 × 8/39 میلیمتر میگذارد. تفریخ تخمها 32 تا 35 روز طول میکشد. جوجهها در بدو تولد پوشیده از کرک، تا حد زیادی ناتوان و برای تغذیه وابسته به والدین هستند، در حدود 32 روزگی آشیانه را ترک میکنند، اما همچنان تا حدود 27 روز پس از آن توسط والدین مراقبت و تغذیه میشوند.
در جنگلهای خزری و کوهستانهای کلیبر در استان آذربایجان شرقی جوجهآوری میکند و در زمستان به استثنای نواحی جنوب شرقی کشور که کمیاب است، در همهجا دیده میشود.
در فهرست پرندگان حمایتشده ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.