|
پرندهای شبیه به باکلانها و حواصیلها است و به واسطه گردن بلند و مارشکل، منقار دراز و نوک تیز و دم دراز به آسانی از آنها متمایز میشود. نر و ماده تا حد زیادی همشکل و دارای اندک تغییرات فصلی هستند.در پرنده نر بالغ، از تارک سر تا پشت گردن سیاه و مابقی گردن بلوطی است، همراه با نوار سفیدی که از قاعده منقار شروع و در دو طرف تا نیمه گردن ادامه پیدا میکند. بدن و بالها سیاه براق و نوارها و خالهای سفید رنگی روی کتفها دارد. پوشپرهای بالها و دم، خاکستری مایل به سیاه است. پرنده ماده بالغ بر خلاف پرنده نر تارک سر و پس گردن قهوهای و نوار گردنی سفید با وضوح کمتر دارد. مابقی گردن به میزان قابل توجهی کمرنگتر و نوارهای روی کتفها و پوشپرهای بالها سفیدتر است. پرنده نابالغ شبیه پرنده بالغ است اما جلوی گردن مایل به سفید و زیرتنه زرد نخودی دارد. همچنین فاقد نوارهای سفید در دو طرف گردن است و بدن نیز به رنگ قهوهای روشن دیده میشود.
عکس از امیر مدیری
در آبهای شیرین و باز نظیر دریاچهها، رودخانههای با جریان کند و تالابهایی با پوشش گیاهی متراکم حاشیهای زیست میکند. همچنین در آبهای لبشور در خلیجها و مصبهای دارای پناه دیده میشود.
از نواحی با گیاهان شناور پرهیز میکند و اغلب زیستگاههای با درختان خشک پراکنده را انتخاب میکند تا بعد از هر بار غواصی روی آنها نشسته و پر و بال خود را خشک کند. تا حدی اجتماعی است و در خارج از دوره جوجهآوری به تنهایی یا در دستههای کوچک به سر میبرد. پروازی سنگین دارد و در هنگام پرواز گردن خود را جمع و دم را مانند بادبزن باز میکند. گاهی نیز بالبازرویهای کوتاه دارد و روی هوا سر میخورد. شناگر و غواص خوبی است، اما معمولاً تا اعماق زیاد غوص نمیکند. در هنگام شنا اغلب تمام بدن و دم را زیر آب قرار میدهد و فقط سر و گردن را از آب بیرون نگاه میدارد و آن را به طور مداوم از این سو به آن سو حرکت میدهد. عمدتاً از ماهیها و در صورت دسترسی، از سایر جانوران آبزی به ویژه دوزیستان تغذیه میکند و آنها را با ضربه منقار نوکتیزش صید میکند.
زمستانگذران نادر در پیکرههای آبی استان خوزستان است. تا چندی پیش فقط چهار مورد مشاهده از این پرنده در پناهگاه حیات وحش دز (رودخانه دز) طی سالهای 1352 تا 1354 به ثبت رسیده بود، اما در سرشماری زمستانه سال 1385 تعداد قابل توجهی از این پرنده در بخشهای مختلف تالاب هورالعظیم مشاهده شده است.
در فهرست پرندگان حمایتشده ایران قرار دارد و دارای ارزش حفاظتی است.