|
|
|
|
|
پرنده‌ای درشت‌جثه با گردن بلند و باریک، بدن نسبتاً کشیده و دم دراز است. نر و ماده هم‌شکل (نر اندکی بزرگ‌تر) و فاقد تغییرات فصلی هستند. در پرنده نر بالغ روتنه قهوه‌ای خاکی با لکه‌های تیره فراوان دیده می‌شود. چشمانی درشت و مایل به زرد و کاکلی کوچک و سیاه و سفید دارد. چانه مایل به سفید، سینه و جلوی گردن خاکستری کم‌رنگ است و پرهای سیاه و نسبتاً بلندی در دو طرف گردن دارد که به شکل نوارهایی از فاصله دور در رنگ زمینه قهوه‌ای خاکی گردن به خوبی نمایان هستند. شاه‌پرهای بال‌ها سیاه هستند و لکه سفید بزرگی در قاعده شاه‌پرهای اولیه دارد. رنگ غالب زیرتنه نیز سفید است. پرنده ماده بالغ شبیه به نر است، اما روتنه خاکستری‌تری دارد. همچنین کاکل و نوار سیاه دو طرف گردن کمتر مشخص است. پرنده نابالغ شبیه به پرنده ماده اما فاقد کاکل و نوار سیاه اطراف گردن است و پروبال زردتری دارد.
استپ‌های خشک، دشت‌های باز حواشی مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی و اراضی با بستر رسی، ماسه‌ای یا سنگلاخی همراه با بوته‌های پراکنده را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند.
پرنده‌ای نسبتاً اجتماعی است و در خارج از دوره جوجه‌آوری در دسته‌های کوچک چندتایی دیده می‌شود. پروازی سریع با بال‌زدن‌های سنگین و آهسته دارد، اما تمایلی به پرواز نشان نمی‌دهد. معمولاً راه رفتن را ترجیح می‌دهد، با وقار و به آرامی راه می‌رود و می‌تواند با سرعت زیادی (تا حدود 40 کیلومتر در ساعت) بدود. هنگام احساس خطر کنار بوته‌ها مخفی می‌شود یا با حالتی قوزکرده روی زمین پنهان می‌شود. همه‌چیزخوار است و از مواد گیاهی مانند گل‌ها، میوه‌ها، دانه‌ها، جوانه‌ها، برگ‌ها، همچنین حشرات، مارها و مارمولک‌ها تغذیه می‌کند.
جوجه‌آوری از اواسط اسفند تا اواسط فروردین و با تشکیل قلمرو آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش گودی کم‌عمق و بدون پوششی است که آن را در نواحی ماسه‌ای یا سنگلاخی با بوته‌های پراکنده روی زمین می‌سازد. معمولاً دو تا سه و به ندرت چهار تخم بیضی کوتاه تا نیمه‌بیضی کوتاه، صاف، صیقلی، به رنگ قهوه‌ای مایل به زیتونی روشن با خط و خال‌های قهوه‌ای، قهوه‌ای مایل به قرمز و خاکستری و به ابعاد 45 × 2/62 میلی‌متر می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها حدود 28 روز طول می‌کشد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، توانمند و برای تغذیه فقط در چند روز اول وابسته به پرنده ماده هستند. پرورش جوجه‌ها حدود 35 روز به طول می‌انجامد، اما همچنان تا پاییز در کنار پرنده ماده می‌مانند.
به صورت کمیاب در گستره‌ای وسیع از حاشیه کویر مرکزی ایران که پوشش گیاهی مناسبی داشته باشد، جوجه‌آوری می‌کند. همچنین در امتداد نوار سواحل جنوبی ایران از مناطق پست جنوب استان خوزستان تا استان سیستان و بلوچستان، جنوب استا ن فارس و استان هرمزگان زمستان‌گذرانی می‌کند. گزارش‌هایی هم از مشاهده این پرنده در زمان مهاجرت در شمال شرقی استان خراسان و شبه‌جزیره میانکاله وجود دارد. قبلاً به عنوان زیرگونه‌ای از Chlamydotis undulata در نظر گرفته می‌شده است.
جزء پرندگان آسیب‌پذیر (VU) است. همچنین در ضمیمه Iکنوانسیون منع تجارت بین‌المللی گونه‌های در معرض انقراض (CITES) قرار دارد. در ایران نیز جزء پرندگان در معرض خطر انقراض معرفی شده است و ارزش حفاظتی دارد. مهم‌ترین عامل تهدیدکننده این پرنده در مقیاس بین‌المللی شکار توسط قوش‌بازان در خاورمیانه معرفی شده است. از دست رفتن و تخریب زیستگاه‌های این پرنده نیز ناشی از توسعه مناطق برای گردشگران طبیعت، آزمایش‌ها و تمرینات نظامی، چرای شدید دام، استخراج شن و ماسه و توسعه شبکه راه‌ها و خطوط انتقال برق است. همچنین افزایش مرگ‌ومیر در جمعیت‌های باقی‌مانده به عواملی نظیر برخورد با خطوط انتقال برق، شکار توسط طعمه‌خواران و شکار و صید غیرقانونی نسبت داده می‌شود.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران
