|
از اردکهای غواص با جثه متوسط، تارکی برآمده، پیشانی بلند و شیبدار و منقار نسبتاً دراز است. نر و ماده متفاوت هستند و اندک تغییرات فصلی دارند. در پرنده نر بالغ، بدن خاکستری کمرنگ است، سر و گردن بلوطی، سینه سیاه، نوار بالی خاکستری روشن، منقار آبی کمرنگ با قاعده و نوک تیره و چشمها نیز قرمز رنگ هستند. پرنده ماده سر و سینهای قهوهای، منقاری شبیه به نر اما تیرهتر و نوار بالی خاکستری دارد و به واسطه کمرنگی قاعده منقار، چانه و خط چشمی از ماده «اردک سیاه کاکل» و «اردک سرسیاه» متمایز میشود. پرنده نر در پرریزی شبیه به ماده است، اما به واسطه سر و گردن خرمایی مات، سطح پشتی خاکستریتر و چشمان قرمز متمایز میشود. پرنده نابالغ شبیه به پرنده ماده است اما یکنواختتر و فاقد خط چشمی کمرنگ است.
عکس از کاوه نادری
تالابهای آب شیرین کمعمق تا عمیق با گیاهان غوطهور و پوشش گیاهی انبوه در حاشیه را ترجیح میدهد. خارج از دوره جوجهآوری در دریاچههای باز، استخرها، رودهای با جریان آرام و گاهی مصبها و خلیجهای دارای پناه دیده میشود.
پرندهای اجتماعی است و خارج از دوره جوجهآوری در دستههای کوچک و هنگام مهاجرت در دستههای بزرگ دیده میشود. پروازی قدرتمند با بالزدنهای سریع و آهنگین دارد و معمولاً به صورت گروهی، با فواصل نامنظم و در خطی دراز یا «7» شکل پرواز میکنند. به ندرت به ساحل میآید و اغلب روی آب به استراحت میپردازد. به آرامی شنا میکند و اغلب با جهشی به داخل آب، غوص میکند. اغلب از مواد گیاهی و تا حدی از مواد جانوری تغذیه میکند. برای به دست آوردن غذا بیشتر غوص میکند و یا با فرو بردن سر و گردن درون آب به تغذیه میپردازد.
جوجهآوری از اواخر فروردین تا اواسط خرداد در دریاچهها و تالابهای با پوشش گیاهی انبوه در حاشیه آغاز میشود. تکهمسر است و آشیانهاش تودهای از مواد گیاهی است که آن را بین پوشش گیاهی حاشیهای به صورت کاملاً مستتر بنا میکند و درونش را با پرهای فراوان میپوشاند. معمولاً شش تا یازده و به ندرت تا هجده تخم بیضی تا نیمهبیضی، صاف، سبز کمرنگ تا خاکستری مایل به سبز و به ابعاد 2/44 × 7/60 میلیمتر میگذارد. تفریخ تخمها 24 تا 26 روز به طول میانجامد. جوجهها در بدو تولد پوشیده از کرک، توانمند و برای تغذیه مستقل از والدین هستند. پرورش جوجهها 50 تا 56 روز طول میکشد.
به طور گسترده در اغلب تالابهای اصلی کشور، به ندرت در شمال غرب و به صورت کمیاب در جنوب و جنوب شرق کشور زمستانگذرانی میکند. احتمالاً به تعداد کم و به طور نامنظم در برخی تالابهای استانهای آذربایجان، کردستان، گیلان، مازندران و فارس جوجهآوری میکند.
در فهرست پرندگان حمایتشده جهانی و ملی قرار ندارد.