|
|
|
|
|
اردکی است با اندازه متوسط، گردن کوتاه، منقار ضخیم، سر بزرگ و دم مستقیم که اغلب هنگام شناکردن آن را عمودی نگه می‌دارد. نر و ماده متفاوت و دارای تغییرات فصلی هستند. پرنده نر بالغ در دوره جوجه‌آوری با منقاری به رنگ آبی روشن، لکه سیاه در تارک سر، گردن سیاه، سینه بلوطی، روتنه قهوه‌ای مایل به خاکستری و دم قهوه‌ای از پرنده ماده قابل تشخیص است. پرنده ماده بالغ در این دوره، منقاری به رنگ آبی مایل به خاکستری دارد. سر و پس سر قهوه‌ای تیره و چانه، گلو و بخش پایینی گونه‌ها سفید است. نوار زیر چشمی باریک و نخودی مایل به سفید است. در دوره پرریزی، منقار در هر دو جنس خاکستری و پروبال کم‌رنگ‌تر است. پرنده نابالغ به رنگ خاکستری مایل به قهوه‌ای مات دیده می‌شود.
دریاچه‌های شور و شیرین کوچک و کم‌عمق با پوشش گیاهی حاشیه‌ای را به عنوان زیستگاه برمی‌گزیند.
معمولاً در دسته‌های بیست تا سی تایی دیده می‌شود. عمودی و درجا از سطح آب به پرواز درمی‌آید و پروازی پر صدا با بال‌زدن‌های سریع دارد و به سرعت در آب غوص می‌کند. همه‌چیزخوار است و اغلب با فروبردن سر و بدن در آب از مواد گیاهی تغذیه می‌کند.
جوجه‌آوری از اواسط اردیبهشت و اغلب در پیکره‌های آبی لب‌شور با پوشش گیاهی انبوه و نیزارهای وسیع در حاشیه آغاز می‌شود. تک‌همسر است و آشیانه‌اش توده‌ای از ساقه‌های نی و سایر مواد گیاهی است که آن را روی نی‌ها یا سایر گیاهان در آب بنا می‌کند. گاهی نیز آشیانه قدیمی سایر پرندگان به ویژه چنگرها را ترمیم و استفاده می‌کند. معمولاً پنج تا دوازده گاهی دو تا دوازده تخم بیضی یا نیمه‌بیضی کوتاه، سفید مات و به ابعاد 7/50 × 4/66 می‌گذارد. تفریخ تخم‌ها 25 تا 27 روز به طول می‌انجامد. جوجه‌ها در بدو تولد پوشیده از کرک، توانمند و برای تغذیه مستقل از والدین هستند. پرورش جوجه‌ها حدود 35 روز طول می‌کشد.
به صورت تابستان‌گذران غیرمعمول در تالاب‌های استان‌های آذربایجان و کردستان و به صورت مقیم در استان فارس دیده می‌شود. تاکنون جوجه‌آوری این پرنده از تالاب‌های قوری‌گل، گرده قیت، یادگارلو، دورگه سنگی، دریاچه گوبی، سد مهاباد، دریاچه زریوار و دریاچه پریشان گزارش شده است. به طور منظم در تالاب‌های استان‌های مازندران و گلستان (به ویژه میانکاله و خلیج گرگان)، خوزستان، به تعداد اندک در گیلان و به ندرت در سیستان و بلوچستان زمستان‌گذرانی می‌کند. اخیراً زمستان‌گذرانی تعداد قابل توجهی از این پرنده در دریاچه سد حنا در نزدیکی شهرستان سمیرم در استان اصفهان گزارش شده است.
جزء پرندگان در معرض خطر انقراض (EN) است، همچنین در ضمیمه دوم کنوانسیون منع تجارت جهانی گونه‌های در معرض انقراض (CITES) قرار دارد. در ایران نیز جزء پرندگان در معرض خطر انقراض معرفی شده و دارای ارزش حفاظتی است. از مهم‌ترین تهدیدها برای این پرنده در مقیاس جهانی، از دست رفتن بخش عمده‌ای از زیستگاه‌های جوجه‌آوری به واسطه زهکشی تالاب‌ها، ورود مواد آلاینده و پایین‌آمدن سطح آب به دلیل مصرف بیش از حد درکشاورزی، برداشت تخم از آشیانه‌ها، شکار غیرقانونی، مسمومیت ناشی از بلعیدن گلوله‌های سربی شکارچیان، غرق‌شدن در تورهای ماهیگیران، ناامنی ناشی از حضور ماهیگیران در زیستگاه‌های زمستان‌گذرانی و رقابت و آمیختگی با اردک O. jamaicensis (Ruddy) هستند.
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران
