|
|
|
|
|
گزارش سجاد زارعیان
روز نخست:
قرار بر این بود که پنجشنبه 2 خردادماه ساعت 9:15 شب تهران را به مقصد مهاباد ترک کنیم. همه همسفران ساعت 9 در ترمینال غرب حاضر بودیم و گروه 12 نفره ما تهران را به سوی سرزمین تالاب‌ها ترک کردیم و شب را در اتوبوس گذراندیم.
شروع سفر
روز دوم:
بامداد جمعه 13 خرداد ساعت 8 به ترمینال مهاباد رسیدیم و پس از استراحتی کوتاه همراه با آقای صیاد شیخی با یک مینی‌بوس که از قبل هماهنگ شده بود به سمت تالاب بین‌المللی کانی برازان حرکت کردیم. یکی از راه‌های دسترسی به این تالاب از جاده روستای خورخور مهاباد می باشد که لک لک‌های سفید در آنجا لانه هایی دارند. در این روستا توقف کوتاهی داشتیم و لک‌لک های سفید، پرستوهای معمولی و سایر پرندگان ساکن روستا را تماشا کردیم و سپس به سمت مرکز پرندهنگری در تالاب کانی برازان حرکت کردیم.
لک لک‌های سفید، عکس از سجاد زارعیان
لیست پرندگان روستای خورخور:
|
ردیف |
نام فارسی |
نام انگلیسی |
|
1 |
لک لک سفید |
White Stork |
|
2 |
بادخورک معمولی |
Common Swift |
|
3 |
پرستومعمولی |
Barn Swallow |
|
4 |
هدهد |
Eurasian Hoopoe |
|
5 |
زنبورخوار اروپایی |
European Bee-eater |
|
6 |
لیل |
Eurasian Hobby |
|
7 |
کلاغ زاغی |
Eurasian Magpie |
|
8 |
کلاغ سیاه |
Rook |
|
9 |
کلاغ ابلق |
Hooded Crow |
|
10 |
قمری خانگی |
laughing Dove |
|
11 |
سار معمولی |
European Starling |
|
12 |
گنجشک خانگی |
House Sparrow |
|
13 |
اکراس سیاه |
Glossy Ibis |
حدود ساعت 9 به تالاب کانی برازان رسیدیم و در ابتدای مسیر تالابی گونه های پرندگان جالب مانند کرکس مصری، جغد کوچک، خروس کولی سینه سیاه و اگرت کوچک را مشاهده کردیم تا به مرکز پرنده نگری تالاب کانی برازان(مرکز پرندهنگری شهید پیروتی) رسیدیم. در کنار ساختمان پرنده نگری پس از صرف وعده صبحانه با آقای معارف پناه(مدیر تعاونی شرکت خدمات گردشگری تالاب) و محیط بانان پناهگاه حیات وحش کانی برازان آشنا شدیم. آقای معارف پناه در سخنانی این تالاب، تاریخچه و تنوع زیستی آن را معرفی کردند.
توضیحات آقای معارف پناه درباره تالاب کانی برازان
سپس برنامه پرنده نگری ما از کنار ساختمان پرنده نگری ادامه یافت. با استفاده از دوربین های دوچشمی و تلسکوپ های پرنده نگری ساکنان تالاب را تماشا کردیم. از گونه های مهم پرندگان مشاهده شما ساکن تالاب کانی برازان در این محدوده می توان به اردک سرسفید (در خطر انقراض) اردک تاجدار، اردک مرمری، پرستو دریایی بال سفید، کشیم گردن سیاه و کشیم بزرگ اشاره کرد. در ادامه برنامه به قسمت نیزارهای غرب تالاب مراجعه کردیم و به جست و جوی پرندگان ادامه دادیم. در این قسمت جاده تالابی هم با یک پیاده روی کوتاه گونه های جالبی از پرندگان مانند: حواصیل ارغوانی،خروس کولی دم سفید، باکلان کوچک و سسک‌های ساکن تالاب را مشاهده کردیم و برای صرف وعده نهار به ساختمان پرنده نگری مراجعه کردیم. پس از صرف وعده نهار و تجربه غذای محلی، برنامه پرنده نگری ما با تماشای پرندگان در سمت غربی تالاب ادامه یافت. پس از پایان پایش تالاب کانی برازان و استراحت کوتاه در ساعت 15 به سمت شهرستان نقده (استان آذربایجان غربی)، روستای تاریخی حسنلو حرکت کردیم.
اردک تاجدار - عکس از مهدی نقیبی
کرکس مصری - عکس از سمیرا سلیمانی
خروس کولی سینه سیاه - عکس از زهرا قیامی
لیست پرندگان تالاب کانی برازان
|
ردیف |
نام فارسی |
نام انگلیسی |
|
1 |
اردک نوک پهن |
Northern Shoveler |
|
2 |
اردک سرسبز |
Mallard |
|
3 |
اردک مرمری |
Marbled Duck |
|
4 |
اردک تاجدار |
Red-crested Pochard |
|
5 |
اردک سرحنایی |
Common Pochard |
|
6 |
اردک بلوطی |
Ferruginous Duck |
|
7 |
اردک سرسفید |
White-headed Duck |
|
8 |
اردک سیاه کاکل |
Tufted Duck |
|
9 |
کشیم کوچک |
Little Grebe |
|
10 |
کشیم بزرگ |
Great Crested Grebe |
|
11 |
کشیم گردن سیاه |
Eared Grebe |
|
12 |
کبوتر جنگلی |
Common Wood Pigeon |
|
13 |
کوکو معمولی |
Common Cuckoo |
|
14 |
بادخورک معمولی |
Common Swift |
|
15 |
چنگر نوک سرخ |
Common Moorhen |
|
16 |
چنگر معمولی |
Eurasian Coot |
|
17 |
چوب پا |
Black-winged Stilt |
|
18 |
خروس کولی معمولی |
Northern Lapwing |
|
19 |
آبچلیک پاسرخ |
Common Redshank |
|
20 |
گلاریول بال سرخ |
Collared Pratincole |
|
21 |
پرستودریایی بال سفید |
White-winged Tern |
|
22 |
پرستودریایی تیره |
Whiskered Tern |
|
23 |
پرستودریایی معمولی |
Common Tern |
|
24 |
باکلان کوچک |
Pygmy Cormorant |
|
25 |
بوتیمار کوچک |
Little Bittern |
|
26 |
حواصیل ارغوانی |
Purple Heron |
|
27 |
اگرت بزرگ |
Great Egret |
|
28 |
اگرت کوچک |
Little Egret |
|
29 |
گاوچرانک معمولی |
Cattle Egret |
|
30 |
حواصیل زرد |
Squacco Heron |
|
31 |
حواصیل شب |
Night Heron |
|
32 |
اکراس سیاه |
Glossy Ibis |
|
33 |
کرکس مصری |
Egyptian Vulture |
|
34 |
سنقرتالابی |
Western Marsh Harrier |
|
35 |
جغد کوچک |
Little Owl |
|
36 |
زنبورخوار گلوخرمایی |
Blue-cheeked Bee-eater |
|
37 |
چکچک دشتی |
Isabeline Wheatear |
|
38 |
زنبورخوار اروپایی |
European Bee-eater |
|
39 |
سبزه قبا |
European Roller |
|
40 |
سنگ چشم پشت سرخ |
Red-Backed Shrike |
|
41 |
کلاغ زاغی |
Eurasian Magpie |
|
42 |
کلاغ سیاه |
Rook |
|
43 |
چکاوک آسمانی |
Eurasian Skylark |
|
44 |
چکاوک کاکلی |
Crested Lark |
|
45 |
سسک ابروسفید |
Moustached Warbler |
|
46 |
سسک نیزار پرسر و صدا |
Clamorous Reed Warbler |
|
47 |
پرستو معمولی |
Barn Swallow |
|
48 |
سسک سردودی |
Menetrie’s Warbler |
|
49 |
سار معمولی |
European Starling |
|
50 |
دم چتری |
Rusfous tailed Scrub Robin |
|
51 |
دمسرخ معمولی |
Common Redstart |
|
52 |
دم جنبانک خاکستری |
Grey Wagtail |
|
53 |
دم جنبانک ابلق |
White Wagtail |
|
54 |
دم جنبانک شکم زرد |
Yellow Wagtail |
|
55 |
چکچک دشتی |
Isabeline Wheatear |
حوالی عصر با اقامتگاه محلی رسیدیم و پس از استراحت کوتاه بازدیدی از تپه تاریخی حسنلو داشتیم. در این بازدید خانم جعفری راهنمای شهرستان نقده، توضیحاتی درباره تاریخچه و اهمیت این مکان تاریخی و آثار به جامانده ارائه دادند. پس از این بازدیدگردی، برای صرف وعده شام به رستوران اقامتگاه بومگردی قاراپاپاق مراجعه کردیم و طعم غذای محلی را تجربه کردیم و برای استراحت شبانه به اقامتگاه برگشتیم.
تپه تاریخی حسنلو
روز سوم:
صبح شنبه 14 خرداد اقامتگاه را به مقصد سد حسنلو و تالاب شورگل (حسنلو) ترک کردیم. تالاب حسنلو یکی از 19 تالاب در سرزمین تالاب‌ها و در غرب جاده ارومیه به میاندوآب قرار دارد. این تالاب با 1400 هکتار، مهم ترین و بزرگ ترین تالاب نقده بوده است. این تالاب که زیستگاه بسیار مهم برای تغذیه و تولید مثل پرندگان بومی و مهاجر می‌باشد، به همراه تالاب‌های یادگارلو و دورگه سنگی(سئران گولو) در سال 1354 به عنوان تالاب بین المللی شناخته شده و در یک سایت در رامسر ثبت جهانی شده است. در حال حاضر هر ساله تالاب پذیرای هزاران پرنده مهاجر بوده و محل مناسبی برای تولید مثل پرندگان کمیاب زیادی مثل انواع اردک هاست. از گونه‌های مهم و جالب مشاهده در پایش پرنده نگری این برنامه در تالاب حسنلو می توان به اردک سرسفید(در خطر انقراض)، خوتکا ابروسفید، حواصیل زرد، حواصیل شب، سنقر تالابی و پرستوهای دریایی اشاره کرد.
اردک سرسفید - عکس از سمیرا سلیمانی
اردک سرحنایی - عکس از فتانه طباطبایی
حواصیل زرد - عکس از احسان بیاتی
لیست پرندگان تالاب حسنلو
|
ردیف |
نام فارسی |
نام انگلیسی |
|
1 |
اردک نوک پهن |
Northern Shoveler |
|
2 |
اردک سرسفید |
White-headed Duck |
|
3 |
خوتکا ابروسفید |
Garganey |
|
4 |
اردک تاجدار |
Red-crested Pochard |
|
5 |
اردک سرحنایی |
Common Pochard |
|
6 |
اردک بلوطی |
Ferruginous Duck |
|
7 |
کشیم کوچک |
little Grebe |
|
8 |
کشیم بزرگ |
Great Crested Grebe |
|
9 |
بادخورک معمولی |
Common Swift |
|
10 |
چنگر معمولی |
Eurasian Coot |
|
11 |
خروس کولی معمولی |
Northern Lapwing |
|
12 |
خروس کولی سینه سیاه |
Spur-winged Lapwing |
|
13 |
پرستو دریایی تیره |
Whiskered Tern |
|
14 |
پرستو دریایی معمولی |
Common Tern |
|
15 |
باکلان کوچک |
Pygmy Cormorant |
|
16 |
حواصیل خاکستر ی |
Grey Heron |
|
17 |
اگرت کوچک |
Little Egret |
|
18 |
حواصیل زرد |
Squacco Heron |
|
19 |
حواصیل شب |
Night Heron |
|
20 |
سنقر تالابی |
Eurasian Marsh Harrier |
|
21 |
زنبورخوار اروپایی |
European Bee-eater |
|
22 |
دارکوب سوری (باغی) |
Syrian Woodpecker |
|
23 |
کلاغ زاغی |
Eurasian Magpie |
|
24 |
چرخ ریسک بزرگ |
Great Tit |
|
25 |
چکاوک کاکلی |
Crested Lark |
|
26 |
سسک ابروسفید |
Moustached Warbler |
|
27 |
سار معمولی |
European Starling |
|
28 |
چکچک دشتی |
Isabeline Wheatear |
|
29 |
گنجشک خانگی |
House Sparrow |
|
30 |
چنگر نوک سرخ |
Common Moorhen |
|
31 |
کلاغ ابلق |
Hooded Crow |
|
32 |
اکراس سیاه |
Glossy Ibis |
پس از پرندهنگری در تالاب حسنلو به سمت تالاب سولدوز حرکت کردیم. در مسیر جاده دوستان با دیدن شاه بوف بزرگ ترین جغد ایران، کلاغ گردن بور خیلی به هیجان آمدند و در ادامه به تالاب سولدوز رسیدیم.
شاه بوف - عکس از امیر مدیری
تالاب سولدوز جزو تالاب‌های اقماری دریاچه ارومیه می باشد که در شمال تالاب دورنا و چسبیده به آن، در شرقی ترین و پایین دست‌ترین بخش حوضه آبریز گدارچای و در شمال غربی دشت بزرگی در جنوب دریاچه ارومیه واقع شده است. پس از ورود به تالاب صبحانه خوردیم و جست و جوی ما برای دیدن پرندگان و تنوع زیستی در این تالاب آغاز شد. یکی از گونه های مهم تالاب که در میان نیزارها مشاهده کردیم چرخریسک نیزار بود. این پرنده در نیزارهای تالاب‌های سولدوز، درنا، دورگه سنگی (سئیران گولو) و حسنلو دیده شده و زادآوری می کند. خروس کولی معمولی، باقرقره شکم سیاه، اکراس سیاه، زردپره تالابی و اردک تاجدار از پرندگان ساکن تالاب سولدوز بودند که مشاهده شدند.
تالاب سولدوز
چرخریسک نیزار، عکس از امیر مدیری
اکراس سیاه، عکس از سمیرا سلیمانی
لیست پرندگان تالاب سولدوز:
|
ردیف |
نام فارسی |
نام انگلیسی |
|
1 |
اردک ارده‌ای |
Gadwall |
|
2 |
اردک سرسبز |
Mallard |
|
3 |
اردک تاجدار |
Red-crested Pochard |
|
4 |
اردک سرحنایی |
Common Pochard |
|
5 |
اردک بلوطی |
Ferrunginous Duck |
|
6 |
باقرقره شکم سیاه |
Black-bellied Sandgrouse |
|
7 |
کشیم کوچک |
little Grebe |
|
8 |
کشیم بزرگ |
Great Crested Grebe |
|
9 |
چوب پا |
Black-winged Stilt |
|
10 |
چنگر معمولی |
Eurasian Coot |
|
11 |
خروس کولی معمولی |
Northern Lapwing |
|
12 |
خروس کولی سینه سیاه |
Spur-winged Lapwing |
|
13 |
بوتیمار کوچک |
Little Bittern |
|
14 |
حواصیل ارغوانی |
Grey Heron |
|
15 |
اگرت کوچک |
Little Bittern |
|
16 |
اکراس سیاه |
Glossy Ibis |
|
17 |
سنقر تالابی |
Eurasian Marsh Harrier |
|
18 |
سارگپه پابلند |
Long-legged Buzzard |
|
19 |
شاه بوف |
Eurasian Eagle Owl |
|
20 |
زنبورخوار اروپایی |
European Bee-eater |
|
21 |
سبزه قبا معمولی |
EUROPEAN Roller |
|
22 |
کلاغ گردن بور |
Western Jackdaw |
|
23 |
چکاوک کاکلی |
Crested lark |
|
24 |
چرخ ریسک نیزار |
Beaeded Reedling |
|
25 |
پرستو معمولی |
Barn Swallow |
|
26 |
دم چتری |
Rusfous tailed Scrub Robin |
|
27 |
چکچک دشتی |
Isabeline Wheatear |
|
28 |
گنجشک کوهی |
Rock Sparrow |
|
29 |
دم جنبانک خاکستری |
Grey Wagtail |
|
30 |
دم جنبنک ابلق |
White Wagtail |
|
31 |
دم جنبانک شکم زرد |
Yellow Wagtail |
|
32 |
دم جنبانک سر زرد |
Citrine Wagtail |
|
33 |
زردپره سر سیاه |
Blck-headed Bunting |
|
34 |
زردپره مزرعه |
Corn Bunting |
|
35 |
زردپره تالابی |
Reed Bunting |
|
36 |
سسک گلوسفید |
Common Whitethroat |
|
37 |
ابچلیک پاسرخ |
Common Redshank |
پس از بازگشت به روستای حسنلو و صرف نهار و استراحت کوتاه مقصد سوم ما در این روز تالاب دورگه سنگی (سئیران گولی) بود. در مسیر طعم خوشمزه بستنی و فالوده محلی را تجربه کردیم و به سمت روستای داش دورگه حرکت کردیم و به تالاب دورگه سنگی رسیدیم. این تالاب در گذشته در چهار فصل پر از آب بوده و مامن پرندگان مهاجر و بومی منطقه بوده است. این تالاب در یک فرورفتگی طبیعی، در پای کوه سارال واقع گردیده است. در این قسمت از سفر از حافظان تالاب انجمن نوژین سبز نقده دعوت شد تا در برنامه حضور داشته باشند. در ابتدای برنامه پرنده نگری، آقای ادریس وهابی توضیحاتی را درباره تاریخچه تالاب، تنوع زیستی و فعالیت های انجمن نوژین سبز نقده در جهت حفظ تالاب و ساکنان آن به همسفران ارائه دادند.
تالاب دورگه سنگی
اکراس‌های سیاه بر فراز تالاب دورگه سنگی، عکس از مهدی نقیبی
تالاب دورگه سنگی
اکراس سیاه، اردک سرسفید، گاوچرانک، سارگپه پابلند، زنبورخوار گلوخرمایی از گونه‌های جذاب پرندگان بودند که در این تالاب مشاهده شد. تماشای پرندگان تا نزدیکی غروب در تالاب دورگه سنگی ادامه یافت و سپس جهت صرف وعده شام به رستوران اقامتگاه قاراپاپاق برگشتیم. سپس برای استراحت شبانه به اقامتگاه محلی مراجعه کردیم.
لیست پرندگان تالاب دورگه سنگی:
|
ردیف |
نام فارسی |
نام انگلیسی |
|
1 |
اردک تاجدار |
Red-crested Pochard |
|
2 |
اردک سرحنایی |
Common Pochard |
|
3 |
اردک سرسفید |
White-headed Duck |
|
4 |
کشیم کوچک |
Little Grebe |
|
5 |
کشیم بزرگ |
Great crested Grebe |
|
6 |
کشیم گردن سیاه |
Eared Grebe |
|
7 |
چنگر معمولی |
Eurasian Coot |
|
8 |
خروس کولی سینه سیاه |
Spur-winged Lapwing |
|
9 |
باکلان کوچک |
Pygmy Cormorant |
|
10 |
اگرت کوچک |
Little Egret |
|
11 |
گاوچرانک معمولی |
Cattle Egret |
|
12 |
حواصیل زرد |
Squacco Heron |
|
13 |
اکراس سیاه |
Glossy Ibis |
|
14 |
سنقر تالابی |
Eurasian Marsh Harrier |
|
15 |
سارگپه پابلند |
Loong-legged Buzzard |
|
16 |
زنبورخوار گلوخرمایی |
Blue-cheeked Bee-eater |
|
17 |
زنبورخوار اروپایی |
European Bee-eater |
|
18 |
کلاغ زاغی |
Eurasian Magpie |
|
19 |
پرستو معمولی |
Barn Swallow |
|
20 |
سار اروپایی |
European Starling |
|
21 |
گنجشک کوهی |
Rock Sparrow |
روز چهارم:
صبح یکشنبه 15 خرداد ساعت 5:45 برای تماشای میش مرغ‌ها از روستای حسنلو به سمت بوکان حرکت کردیم. در مسیر طعم صبحانه محلی(سیب زمینی تنوری) را تجربه کردیم و در ساعت 8 صبح به شهر بوکان رسیدیم. در شهر بوکان با آقای احمدی کارشناس، محیط بان و پژوهشگر میش مرغ همراه شدیم تا بتوانیم در کشتزارهای بوکان این پرنده ارزشمند و در خطر انقراض را مشاهده کنیم. میش مرغ سنگ ترین پرنده قادر به پرواز و در خطر انقراض در ایران می باشد. این پرنده در دشت‌های باز، مراتع، زمین‌های دیم و کشتزارها به سر برده و روی زمین آشیانه می‌سازد. با توضیحات ارزشمند و راهنمایی آقای احمدی پس از جست و جوی کوتاه در یکی از کشتزارهای بوکان تونستیم دو میش مرغ ماده را از فاصله دور مشاهده کنیم و تصاویری را از فاصله دور ثبت کنیم. حدود یک ساعت غرق در تماشا بودیم.
میش مرغ ماده، عکس از امیر مدیری
بوکان
لیست پرندگان بوکان:
|
ردیف |
نام فارسی |
نام انگلیسی |
|
1 |
میش مرغ |
Great Bustard |
|
2 |
بادخورک معمولی |
Common Swift |
|
3 |
کلاغ سیاه |
Rook |
|
4 |
طرقه چکاوک |
Calandra Lark |
|
5 |
چکاوک کاکلی |
Crested Lark |
|
6 |
پرستو معمولی |
Barn Swallow |
|
7 |
سار معمولی |
European Starling |
|
8 |
چکچک دشتی |
Isabeline Wheatear |
|
9 |
زردپره سرسیاه |
Black-headed Bunting |
|
10 |
زردپره مزرعه |
Corn Bunting |
پس از پرندهنگری در بوکان به سمت مهاباد برگشتیم و برای صرف وعده نهار توقف کوتاهی در کنار جاده داشتیم. در مسیر جاده مهاباد به بوکان هم گونه های جالبی از پرندگان مشاهده کردیم:
لیست پرندگان جاده مهاباد به بوکان
|
ردیف |
نام فارسی |
نام انگلیسی |
|
1 |
کبوتر جنگلی |
Common Wood Pigeon |
|
2 |
یاکریم |
Eurasian Collared Dove |
|
3 |
بادخورک معمولی |
Common Swift |
|
4 |
جغد کوچک |
Little Owl |
|
5 |
کرکس مصری |
Egyptian Vulture |
|
6 |
زنبورخوار اروپایی |
European Bee-eater |
|
7 |
سبزه قبا معمولی |
European Roller |
|
8 |
دارکوب سوری (باغی) |
Syrian Woodpecker |
|
9 |
پری شاهرخ |
European Golden Oriole |
|
10 |
کلاغ زاغی |
Eurasian Magpie |
|
11 |
کلاغ سیاه |
Rook |
|
12 |
چرخ ریسک بزرگ |
Great Tit |
|
13 |
پرستو معمولی |
Barn Swallow |
|
14 |
سار معمولی |
European Starling |
|
15 |
توکا سیاه |
Eurasian Blackbird |
|
16 |
چکچک دشتی |
Isabeline Wheatear |
|
17 |
گنجشک خانگی |
House Sparrow |
|
18 |
زردپره سرسیاه |
Black-headed Bunting |
پس از بازگشت به مهاباد و استراحت در پارک شهری، گشت کوتاهی در بازارچه مرزی داشتیم و ساعت 21:00 از ترمینال بوکان سوار اتوبوس شدیم و با کوله‌باری از عکس‌ها و خاطرات زیبا و به یادماندنی راهی تهران شدیم.
راهنمایان برنامه:
همراهان سفر:
منابع:
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به باشگاه پرنده نگری ایرانیان می باشد
پرندگان ایران