|
نوشته سجاد زارعیان
رویداد روز جهانی پرندگان مهاجر هر سال دو مرتبه در ماههای می و اکتبر بهمنظور بالابردن آگاهی درباره اهمیت پرندگان مهاجر و چالشهای حفاظت از آنها برگزار میشود. با توجه به اینکه باغ گیاهشناسی میزبان پرندگان مهاجر و بومی با تنوع بالایی است، در تاریخ 22 اردیبهشت بهعنوان مقصدی مناسب برای تماشای پرندگان در روز جهانی پرندگان مهاجر در بهار انتخاب شد. در سال جاری، شعار این روز به دلیل نقش مهم آب در زندگی پرندگان، آب: حفاظت از پرندگان انتخاب گردید.
بهمنظور اجرای برنامه، ساعت 7:00 صبح روز جمعه در ورودی باغ گیاهشناسی با یک گروه 9 نفره از همراهان علاقهمند باشگاه پرندهنگری ایرانیان حاضر شدیم و پس از انجام هماهنگیهای لازم وارد مجموعه شدیم. در ابتدای برنامه توسط راهنما توضیحاتی درباره تاریخچه، ویژگی زیستگاههای مختلف و تنوع زیستی باغ به همراهان گرامی ارائه شد. پرندهنگری با استفاده از دوربین دوچشمی و دوربین عکاسی به عنوان یک تفریح علمی و جذاب به دوستان جدید معرفی گردید. همچنین با توجه به فصل بهار و آواز پرندگان، با انواع صداهای پرندگان آشنا شدیم. سپس به سمت زیستگاه دریاچه خزر و جنگل هیرکانی حرکت کردیم. به دریاچه خزر که رسیدیم پرنده جالبی را تماشا کردیم: بوتیمار کوچک که در برکهها و تالابهای آرام زندگی میکند و از دوزیستان و ماهیها تغذیه می-کند. این پرنده در جستوجوی غذا بود. در کنار ساحل، لاکپشتهای برکهای در حال استراحت بودند و کمی جلوتر در کنار آب و در میان درختان زیستگاه جنگل هیرکانی، یک حواصیل شب بالغ در مقابل یک حواصیل شب نابالغ نشسته بود. از درختان زیستگاه البرز صدای سسک درختی زیتونی و مرغ حق به گوش میرسید و یک قرقی و کبوتران جنگلی در آسمان پرواز میکردند. در قسمت جنوبی زیستگاه جنگل هیرکانی، سنجابهای معمولی در حال تغذیه از میوه درختان بودند.
در ادامه هنگامی که وارد بخش زیستگاه جنگل هیرکانی شدیم، صدای دارکوبهای باغی (سوری) و آواز بهاری بلبل هزاردستان (معمولی) و سهره گلی به گوش می رسید.
بوتیمار کوچک - عکس از رضا مصطفوی
لاکپشت برکهای اروپایی - عکس از فتانه طباطبایی
حواصیل شب (سمت راست بالغ، سمت چپ نابالغ) - عکسها از رضا مصطفوی
سنجاب معمولی - عکس از احسان بیاتی
دارکوب سوری (باغی) - عکس از سجاد زارعیان
برای تغذیه و استراحت کوتاهمدت در کنار دریاچه توقف کوتاهی داشتیم و در ادامه برنامه به سمت زیستگاه چین و ژاپن حرکت کردیم. در حال عبور از قسمت شمالی زیستگاه جنگل هیرکانی بودیم که صدای پریشاهرخ توجه ما را جلب کرد. این پرنده زیبا در فصل بهار و تابستان به ایران مهاجرت میکند، از میوه گیاهان توت، انجیر و... تغذیه می کند و آواز دلنشینی دارد.
پری شاهرخ - عکس از محمد خطیبی
گروه در حال تماشا و عکاسی از پری شاهرخ
بلبل هزاردستان (معمولی) در حال خواندن آواز در جنگل هیرکانی - عکس از فتانه طباطبایی
در ادامه مسیر و در مقابل ما در رویشگاه قفقاز، پرنده هدهد (شانه بهسر) را که در فصل بهار و تابستان در ایران حضور دارد، دیدیم و کلاغهای زاغی را دیدیم که پرهای زیبای خود را به نمایش گذاشته بودند (رفتار نمایش جنسی) و کلاغ های سیاه هم در اینجا حضور داشتند.
رفتار نمایش جنسی (Courtship display) کلاغ زاغی - عکس از فتانه طباطبایی
هدهد(شانه بهسر) - عکس از میناس خدابخش
کلاغ سیاه - عکس از فتانه طباطبایی
مقصد بعدی ما برای پرندهنگری، رویشگاه چین و ژاپن بود. وجود دریاچه، برکه و درختان، زیستگاه مناسبی برای انواع پرندگان پدید آورده است. در این روز در کنار دریاچه، میناها، بوتیمار کوچک، پریشاهرخها و جوجه دمجنبانک ابلق را تماشا کردیم. پریشاهرخها در حال تغذیه از میوه گیاه توت بودند.
جوجه دمجنبانک ابلق در رویشگاه چین و ژاپن - عکس از میناس خدابخش
پری شاهرخ در حال تغذیه از دانه گیاه توت - عکس از رضا مصطفوی
گروه در تماشا و عکاسی در کنار رویشگاه چین و ژاپن - عکس از میناس خدابخش
مینای معمولی - عکس از احسان بیاتی
بوتیمار کوچک در رویشگاه چین و ژاپن - عکس از محمد خطیبی
پس از گردش در حوالی رویشگاه چین و ژاپن و نمایشگاه گیاهان زینتی و تماشای گل های بهاری در رویشگاه آمریکا، به سمت رویشگاه زاگرس حرکت کردیم. در رویشگاه زاگرس، حضور پرنده شکاری، دلیجه معمولی توجه ما را به خود جلب کرد و سسک درختی زیتونی در پایان با صدای دلنشین خود ما را بدرقه کرد.
دلیجه معمولی - عکس از رضا مصطفوی
سسک درختی زیتونی - عکس از سجاد زارعیان
1 کبوتر چاهی Rock Pigeon
2 کبوتر جنگلی Common Wood Pigeon
3 قمری خانگی Laughing Dove
4 یاکریم Eurasian Collared-Dve
5 گنجشک خانگی House Sparrow
6 گنجشک درختی Eurasian Tree Sparrow
7 بوتیمار کوچک Little Bittern
8 حواصیل شب Black-Crowned Night-Heron
9 قرقی Eurasian Sparrowhawk
10 مرغ حق Eurasian Scopes-Owl
11 هدهد Eurasian Hoopoe
12 زنبورخوار اروپایی European Bee-eater
13 دارکوب سوری(باغی) Syrian Woodpecker
14 دلیجه معمولی Common Kestrel
15 طوطی طوق صورتی Rose-ringed Parakeet
16 پری شاهرخ Eurasian Golden Oriole
17 کلاغ زاغی Eurasian Magpie
18 کلاغ سیاه Rook
19 کلاغ ابلق Hooded Crow
20 چرخ ریسک بزرگ Great Tit
21 سسک درختی زیتونی Eastern Olivaceous Warbler
22 پرستوی معمولی Barn Swallow
23 بادخورک معمولی Common Swift
24 بلبل خرما White-eared Bulbul
25 مینای معمولی Common Myna
26 سسک بیدی Willow Warbler
27 توکای سیاه Eurasian Blackbird
28 دم جنبانک ابلق White Wagtail
29 سهره گلی Common Rosefinch
تنوع بالای رویشگاهها و جانوران در باغ گیاهشناسی نشاندهنده اهمیت بالای این باغ است. امید است که با همکاری یکدیگر در حفظ این میراث ارزشمند بکوشیم.
عکس گروه در رویشگاه چین و ژاپن
همراهان برنامه پرندهنگری باشگاه پرندهنگری ایرانیان در تاریخ 22 اردیبهشت:
راهنمای طبیعت: سجاد زاعیان
• مسعود پورعلی
• محمد خطیبی
• فتانه طباطبایی
• مهدیه شیرج
• احسان بیاتی
• رضا مصطفوی
• محمدرضا آیتاللهزاده
• ثریا اوسانی
• میناس خدابخش
• پریسا شوکتی
• آرش حسینی